Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Na een ongebruikelijke paniekval op kerstavond dankzij de noodoproep van Mnuchin aan zes bankdirecteuren veerden de aandelenkoersen opmerkelijk zo,n 5% omhoog op tweede kerstdag en kwam er een soort wederopstanding na de nieuwe val op donderdag toegeschreven aan rebalancing door een grote institutionele belegger (een veilige voorspelling is dat dit meer gaat gebeuren in januari). Vrijdag was een saaie dag.

Een ander grillig koerspatroon dan de afgelopen paar maanden dt allerlei speculaties over het einde van de bear markt of juist een volgende stap  daarin, want de zorgen bleven over verkopende algoritmes, chartisten die blijven verkopen bij koersen onder 40-weeks gemiddelde, einde van de cyclus, de FED, Trump en zijn nimmer aflatende neigingen tot handelsoorlog, twitteroorlogen over FED, Mueller, Obama etc. Nieuw is het dichthoudenvan delen van de Amerikaanse overheid als drukmiddel van Trump om gedeeltelijke financiering van de muur om Mexico rond te krijgen.

Trump twittert er wel lustig op los dat er een deal met China op handen is en vanuit China klinken eveneens geluiden in die richting.

De Chicago ISM bleef verbazingwekkend hoog, de hangende verkopen van huizen in Amerika vielen ietsje terug, initial claims voor werkloosheid bleven andermaal minimaal, kerstverkopen lijken hoog te zijn geweest. Het consumentenvertrouwen kreeg een deuk zoals bij sterk dalende koersen gebruikelijk is.

Ray Dalio: de lange en korte cycli zijn als in 1937 (en vergelijking met Kondratieffgolf)

Ray Dalio, een van de succesvolste beleggers van het afgelopen decennium met zijn multi asset fondsen, zette zijn denken over de economische cycli uiteen op een post bij linkedin. https://www.linkedin.com/pulse/help-put-recent-economic-market-moves-perspective-ray-dalio/?published=t

Hij ziet de economie groeien volgens wat de trend is qua productiviteitsstijging (en groei beroepsbevolking) met daaromheen cycli van de korte en lange schuldcyclus. Dan is er ook nog overheidsbeleid dat zorgt vor herstel en verstoring van drie marktevenwichten.

De productiviteitsstijging hangt af van wat human capital kan en het culturele en politieke klimaat dat ervoor zorgt dat meer of minder van dat human capital goed ingezet kan worden.

Beurzen reageren hel sterk op de schuldcycli, de monetaire cycli die de centrale banken proberen te sturen. Normaal is een korte schuldcyclus van 5 à 10 jaar en een lange cyclus van 50-75 jaar.

In het begin van de korte cyclus moet de centrale bank de groei aanwakkeren (omdat de bezettingsgraad te laag is) en dat gebeurt via lagere rentes. Na een bepaalde tijd (omdat de bezettingsgraad te hoog is, de werkloosheid te laag) moet de centrale bank de groei afremmen omdat dit anders zou leiden tot veel extra inflatie, te hoge schulden en nauwelijks meer groei. De centrale banken beginnen met dat afremmen als de groei heel hoog is en de winsten hard stijgen. De beurzen worden hier niet goed van en gaan dalen terwijl de fundamentals zo goed lijken. Na enige tijd krijgen de centrale banken hun zin en je ziet problemen met schuldbetalingen (door de hogere rente bij tegenvallende omzet- en winstgroei), wegvallende groei dus met tegenvallende winsten maar ook inflatie die over zijn hoogtepunt heen is. Beurzen lopen vooruit op die wegkwijnende winsten en schuldproblemen.

We zitten nu laat in de korte schuldcyclus. Zo kort was die cyclus deze keer niet, want de start was vanaf een extreem lage bezettingsgraad die langzamer dan normaal herstelde. Het duurde dus erg lang voordat er excessen waren die  de centrale bank moest tegengaan. [en ik vind dat die excessen er nog steeds niet zijn: de bezettingsgraad in de industrie is nog steeds lager dan normaal, de loonstijging is laag vergeleken met de productiviteitsstijging, er zijn relatief weinig verkeerde investeringen gedaan vanwege meer dan normale voorzichtigheid van bedrijven en banken. Zeer lage werklooseid heeft de afgelopen jaren niet geleid tot te hoge loonstijging, zie bijvoorbeeld Japan, Canada maar ook de VS en Noord Europa.]

De FED is volop bezig met verkrappen via een reeks van renteverhogingen met daaroverheen ook nog eens fikse verkorting van de balans (volgens berekeningen van Bernanke vroeger goed voor 0,75% extra verhogingen. De FED gaat door met zijn strijd en markten capituleren voor zo veel geweld, hoe mooi de winstgroei ook lijkt en hoe veel de waarderingen ook lijken te zijn verbeterd.

Er is ook nog een lange schuldcyclus van 50-75 jaar, nog wat langer dan de lange golf in de economie, de Kondratieffgolf. De centrale banken proberen van cyclus tot cyclus te komen tot lagere rente, aan het eind ook nog eens opkopen van schulden tot het niet meer gaat en de rente van cyclus tot cyclus moet stijgen. Zo’n omkeerpunt naar hogere rente was 1937 en in 2016 was er weer zo’n punt. Het omkeerpunt van steeds hogere rente per cyclus naar lagere rente was 1981.

Centrale banken hebben hun ammunitie opgebruikt met een rente van 0% plus eindeloos veel QE.

We zitten dus niet alleen aan het voor beurzen slechte eind van de korte cyclus maar ook nog eens aan het begin van het slechte deel van de lange schuldcyclus.

[ik vind dit een te negatieve analyse: centrale banken gingen in 1937 te snel over tot verkrappen, maar na 1942 kwam men tot inkeer en bleef de rente vergeleken met de economische groei laag tot ongeveer 1965. Dat waren goede tijden voor beurzen. De rente is momenteel historisch gezien laag en alhoewel de lange trend van de rente nu omhoog is, hoeft dit de beurzen niet erg te raken als de trend maar langzaam omhoog is en inflatie laag blijft.

De trend van de beurzen kan natuurlijk niet zo goed blijven als we gezien hebben van 2009-2018. We zitten nu met een lagere groei van de productiviteit en beroepsbevolking dan na 1942 en dat maakt het waarschijnlijk dat beurzen het minder goed zullen doen dan in de periode 1942-1965. Veel hangt ervan af of de animal spirits terugkomen, dat het bedrijfsleven meer durft te investeren in AI, climate change, the internet of things, big data, biotech etc. Er zijn mogelijkheden te over, maar men durft nog niet voldoende risico te nemen op nieuwe investeringen. Men voelt zich veel zekerder met oude investeringen en koopt eigen aandelen terug. Financial engeneering is (te) ver gegaan.

De kans is dus de terugkeer van de animal spirits, maar het risico is van oprukkend populisme en deglobalisering, minder internationale samenwerking.]

Dalio gaat ook in op de politiek. In 1937 was populisme, nationalisme sterk. De roep om sterke leiders was onweerstaanbaar. De afbrokkelende macht van de oude wereldleider (Engeland met het Gemenebest) werd uitgedaagd door opkomend Duitsland. Nu zie je weer zoiets: de macht van de VS lijkt te zijn getopt, men wil zich meer terugtrekken tot eigen land, America First (of zelfs America Alone), terwijl China aan komt stormen als nieuwe grootmacht. In de geschiedenis leidde dat vaak (Dalio telde 16*) tot grote oorlogen tussen de oude wereldmacht en de nieuwe uitdager. Er dreigt daarom nu weer een oorlog tussen de VS en China, maar veel hangt af van de leiders. Als deze verstandig zijn, hoeft een en ander niet gewelddadig te worden.  Amerika kan de opkomst van China (en straks India) niet tegenhouden, maar kan toch rijker worden.

Vergelijking met onze analyse van de Kondratieffgolf met schuivende machten door veranderingen in de tijdgeest

Dit  laatste deel van de analyse van Dalio sluit aan bij analyses over de redenen voor de opkomst van populisme tegenwoordig. Er is alom ontevredenheid. Men ziet de kinderen niet zo rijk worden als ze zelf. Globalisering is prachtig voor de Opkomende Landen, maar niet voor de middenklasse in het Westen. De rijkdom, de vrucht van de economische groei,  gaat te geconcentreerd naar de bovenlaag. Verwaaijen stelde in de NRC dat een nieuw akkoord van Wassenaar nodig is. De oude politiek werkt niet meer, zorgt niet meer voor welvaart voor iedereen, pakt problemen als climate change volstrekt onvoldoende aan. Het zorgt niet voor voldoende vaste banen (vooral bij lage en midden inkomens), maar creëert vooral flex-banen. Er is een verstandige migratiepolitiek nodig. Zorgkosten dreigen te zwaar te worden. Zoals al gesteld, financial engeneering zit investeringsgroei in de weg maar hogere zorglasten ook. De consument ziet stabilisatie van de consumptie ex zorg, alleen groei van de zorgconsumptie. Herverdeling via subsidies en belastingen zorgt ervoor dat de middenklasse weinig vooruitgang ziet en het maakt maar weinig uit of je veel of weinig werkt. Dat is allemaal onbevredigend.

De pendule van de tijdgeest is sinds het akkoord van Wassenaar en de start van de disinflatieperiode, de gunstige fase van de lange schuldcyclus, in 1982 voortdurend in de richting gegaan van sterker wordende macht van bedrijfsleven (Business in mijn boek met Ter Veer) en de rijkste ongeveer 10% (Individuen in ons boek) en ging ten koste van de macht van de overheid (G) die moest bezuinigen en de macht van de middenklasse (Employees in ons boek). Dat is een lange periode voor een lange golf. Er moet een keer komen in die trend na 1982 van sterker en zwakker wordende machten. Loongroei moet beter aansluiten bij de groei van de productiviteit. Piketty liet zien dat dit eigenlijk alleen maar is te verwachten bij hoge groei. Of bij een gemeenschappelijk doel zoals de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Dat kan nu weer bij gemeenschappelijke strijd tegen climate change en oplossen van problemen van vergrijzing.  

Mnuchin jaagt beleggers stuipen op het lijf, maar Plunge Protection Team deed ziijn best op woensdag en donderdag

Munuchin belde een deel  van het plunge protection team (de zes opperhoofden van de grootste banken) met de vraag of ze genoeg liquiditeite hadden. Ja hoor riepen ze allemaal, want het gaat uitstekend. Een bank zal nooit vrijwillig vertellen dat ze een liquiditeitsprobleem hebben.

Hoezo liquiditeitsprobleem? Daar dacht de markt nog niet aan. Nieuwe reden voor plunge en zo kregen we de grootse koersval voor een kerstavond ooit.

 Trump deed weer de nodige duiten in het zakje dat die oelewapppers van economen en de FED, Powell niet begrepen dat er handelsoorlogen gevoerd moesten worden en muren rond Mexico gebouwd moeten worden die sluiting van de Amerikaanse overheid nodig hebben. Wat een onkunde, aldus Trump.

Maar hij beloofde Powell nog niet te ontslaan, want dat schijnt niet te kunnen is hem wijs gemaakt (net als Johnson in 1965). Eerst die prutser van een Mnuchin ontslaan.

Op boxing day, tweede kerstdag dan de grootste stijging met kerstmis aller tijden. Een technisch herstel.

Is dat het eind van de koersval? De techneuten zijn er niet uit. Ja, de nodige keren was dit soort koersbeweging een omslag, maar in een echte bearmarkt heb je wel zes of nog meer van dit soort herstelletjes in de eindeloos lijkende neergang. Zo heel veel houvast heb je dus niet aan zo’n 5% stijging. Alom wordt het positief beoordeld dat de stijging vastgehouden kon worden. Op kerstavond waren er enkele signalen die wezen op capitulatie, zoals de hoge put/call ratio van de afgelopen vijf dagen. Er waren heel veel koersen omhoog vanaf dieptepunten en dat is bemoedigend volgens diverse chartisten.

De omzetten waren heel hoog voor de tijd van het jaar, dus kennelijk hadden de bankdirecteuren niet zo gelogen tegen Mnuchin.

De dalingen zouden verergerd zijn door de algoritmehandel, asset allocatie gebaseerd op volgen van de trend en tanende hoop op compensatie uit de obligatiemarkt voor koersverliezen op aandelen.

Je kunt ook enigszins fundamenteel naar de koersen kijken, al waarschuwen de goeroes in koor dat de huidige koersbewegingen niets met fundamentals te maken hebben. Op basis van de beschikbare data had je de koersval niet goed kunnen afleiden en die beschikbare data zijn geen goed houvast voor wat 2019 te bieden heeft aan ellende.

De daling van de koersen is parallel gegaan met economische data die slechter waren dan we gewend waren en die verslechtering is hardnekkig geweest. Als die verslechtering doorzet dan kom je uiteraard in een recessie, maar dat die verslechtering maar door blijft zetten is onzeker.

Jim Bianco laat het bovenstaand plaatje zien (binnenkomende data vergeleken met het gemiddelde van het afgelopen jaar). Als de data weer de goede kant in gaan, dan horen de koersen te herstellen volgens de fundamentals. Je kunt er de relatief goede performance van Emerging Markets mee verklaren. Als de data voor de G10 weer de goede kant op buigen, dan zou dat een zeer sterke reden zijn voor hogere beurzen.

De koersdalingen worden ook toegeschreven aan de FED die maar aan blijft geven dat volgens de achteruitkijkspiegel het allemaal prima gaat en vooruitkijkend dat renteverhogingen nodig maakt, wat de beurzen ook doen. Je hort steeds meer dat de laatste verhoging een vergissing was en dat de balans van de FED niet zo maar verder verkort kan worden en dat de FED de arme beleggertjes niet zo in het ongewisse moet laten over die verkorting en niet zo veel van die enge renteverhogingen moet beloven in de naïeve hoop dat dit geen schade van betekenis aan de economie zal toebrengen. Dat doet het wel via afknijpen van de kredietgroei en geldgroei en via duikelend vertrouwen van consument en producent.

Trump krijgt ook de schuld, maar pas op de derde plaats. De handelsoorlog begint zich steeds meer te concentreren op een lang voortslepende technologieoorlog met China en men lijkt er wel uit te gaan komen met de meeste importtarieven. Daar moeten beurzen mee kunnen leven zou je zeggen. Een deel van de overheid dicht om Trumps speeltje van de muur om Mexico is vervelend, maar ook daar moeten beurzen tegen opgewassen zijn. Gedoe met dat onderzoek van Mueller, daar zijn we aan gewend geraakt en als het echt heel kwalijk zou zijn, dat had Mueller heel snel met dat kwalijke voor de draad moeten zijn gekomen.  Het slokt wel veel tijd op van Trump en zijn trawanten, tijd die beter besteed zou zijn aan stimulering van de economie in het verkiezingsjaar 2020, vooral via investeringen in infrastructuur.

Uiteindelijk is het een afwegen of je al door gedaalde koersen voldoende verleid kunt worden voor het kopen van aandelen met een mooi, voldoende zeker dividend en/of goede toekomstperspectieven. Alles op het laagste punt kopen gaat niet lukken, vaak kun je beter al beginnen voor het dieptepunt in plaats van pas beginnen te kopen na het dieptepunt als de markt het sein brand meester al heeft gegeven.

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Powell verhoogde de FED-rente zoals verwacht met 0,25% maar gaf geen dovish hike (geen misssion accomplished, geen uitzicht op minder verkorting balans FED) en de markt nam dat niet. De trading range voor de S&P500 van 2600-2800 werd overtuigend neerwaarts doorboord. Het economisch nieuws valt tegen, credit spreads lopen hard op, mede door de omlaagvallende olieprijzen. De VIX ging richting 30. Het sentiment ging nog duidelijker kommer en kwel. Winstverwachtingen voor 2019 dalen.

Trump ontsloeg minister van defensie Mattis, ‘the only adult left in the room’, tot schrik van de hele wereld. Trump trok zich ondanks advies Mattis terug uit Syrië, o.a. om Erdogan een pleziertje te gunnen. Trump dreef sluiting van een deel van de overheid door omdat er per se funding voor zijn muur om Mexico moest komen volgens hem. Zo’n sluiting is een heel gedoe, maar hoort een non event voor de beurs te zijn.

De handelsoorlog met China wordt nu een technologieoorlog met waarschijnlijk minder geweld rond de tarieven.

De lange rente daalde omdat Powell te ver lijkt te zijn gegaan met zijn guidance toch de rente te willen verhogen, zij het niet zo veel als eerst gedacht en met accent op data dependent.

De Amerikaanse beurs daalt tegenwoordig harder dan die in Europa en Emerging Markets.

In de VS steeg persoonlijk inkomen met 0,2% en uitgaven 0,4% waar voor beide 0,3% was verwacht. Verkopen bestaande huizen omhoog, maar de voorraad stijgt (in Californië +31% op jaarbasis). Sentimentssurvey NAHBMI voor de huizenbouwers daalde van 60 naar 56. Housing starts en vergunningen echter behoorlijk omhoog. Voorlopers van de ISM (Phillyfed, Empire survey NY) daalden, die van Strategas zelfs flink.

Leading indicators +0,2% in november na -0,3% in oktober. BNP groei over het derde kwartaal werd 0,1% naar beneden bijgesteld naar 3,4%.

PCE inflatie was 0,1%, ook voor de kerninflatie (daar was 0,2% verwacht).

In Europa lijkt Italië tot een akkoord te zijn gekomen over de begroting. De gele hesjes protesteren door, maar minder fanatiek na de cadeautjes van Macron. In het VK zette May Corbyn enkele keren goed op zijn nummer (die ‘stupid woman’ toch). De Duitse autofabrikanten hebben in het Witte Huis vernomen dat Trump voorlopig afziet van extra tarieven op Europese auto’s.

Wereldwijd zijn economen hun verwachtingen neerwaarts aan het bijstellen vanwege de dalingen op de beurzen en de val van o.a. de olieprijs. Dat is een verlate reactie op al tijden wat tegenvallend macro nieuws. Men oordeelde eerst dat dit niet nodig was, maar door de val van de beurzen komen die neerwaartse bijstellingen er hoogstwaarschijnlijk wel.

Powell heeft vaasje laten vallen. Rooky Powell solliciteert naar ontslag door Trump

En zo luidt sinds Rutte ons welzijn afmeet aan de mate waarin we als maatschappij het vaasje vasthouden het nieuwe Ruttiaanse gezegde: breekt het vaasje, dan zijn we het haasje.

Powell heeft zelf in oktober gezegd: nee, we krijgen geen recessie, want dan moet er eerst iets breken en dat is nu niet aan de hand. Het monetair beleid is nog royaal, de olieprijzen zijn niet te hoog, er dreigt geen financiële crisis. Er is geen inflatieprobleem en dat moeten we zo houden door de rente te verhogen en eigenlijk hebben we daarbij wat lagere koersen nodig, slechtere financial conditions, want anders blijft de groei te hoog, te inflatoir.

Dat is allemaal gebaseerd op de achteruitkijkspiegel van data. Vooruit kijkend ziet iedereen afzwakking van de groei. Buiten de VS al duidelijker te zien. Dan is het tijd voor data dependent monetair beleid. Er hoort dan geen guidance meer te zijn naar hogere rente. Guidance hoort dan fini te zijn. Maar dat doet de FED niet. De FED geeft tonnen guidance via hun optimistische voorspellingen voor groei en vooral via de 'dots', de rentevoorspellingen van de individuele leden van de FED. Er is nog steeds zeer sterke guidance via die voorspellingen naar hogere rente en dat pikt de markt niet.

Heel wat nieuwe voorzitters van de FED, rookies, worden in hun eerste jaar geconfronteerd met een crisis en Powell lijkt geen uitzondering te worden (Yellen was zo’n uitzondering overigens).

Powell breekt overigens de anomalie dat je aandelen moet kopen voordat de voorzitter van de FED spreekt, want die gaan dan bijna altijd omhoog. Als Powell spreekt, gaan aandelen bijna altijd omlaag.

Foto’s zeggen vaak veel en bij Powell zie je één soort foto dat de overhand heeft: de zorgelijk kijkende, gepijnigde Powell, niet in lijn met zijn privé-vermogen van $100 miljoen +.

De markt is boos. Je kunt niet én de rente negen keer verhogen én de balans verkorten en dan zeggen: we gaan door en trekken ons niets aan van de kapitaalmarkt. De markt heeft het verkeerd en daar zet ik op in.

Tja, dat denk ik ook, maar dan zal de FED toch royaler moeten worden, de olieprijs weer aan moeten trekken, Trump ophouden met die tarievenoorlogen, zorgen voor investeringen in infrastructuur, de fiscal cliff vermijden in plaats van veroorzaken.

De kansen op een recessie binnen twaalf maanden in de VS zijn plotseling behoorlijk aan het stijgen, vooral volgens indicatoren van de markt (zoals yield curve, credit spreads, S&P500). Voorlopig is vooral de macro buiten de VS aan het verslechteren, maar dat slaat met grote kans over naar de VS via afnemend vertrouwen van producent en consument. Credit spreads gaan plotseling fors omhoog, ook voor het niet-energie deel. De financial conditions beginnen flink te verslechteren en verder verslechtering is nogal waarschijnlijk.

De groeivoorspellingen van economen voor het BNP en de winsten voor 2019 van de VS hebben nog bijna niet geleden onder die verslechtering van het economische nieuws. Dat gebeurt zelden en zal ook deze keer wel leiden tot aanpassing van de economen aan het nieuws.

D.w.z. ik geloofde tot voor kort in ongeveer 2,5% groei voor de VS in 2019 (eerste helft wat meer, tweede helft wat minder) en ongeveer 1,5% voor de EU, nu lijkt een en ander meer te wijzen op 1,5-2% groei in de VS en 1% groei voor de EU. Nog geen recessie, maar als het vaasje door iets nieuws breekt, dan zijn we het haasje.

Voorlopig -zonder nieuws over iets nieuws dat het vaasje breekt- kan men wel stellen dat de markten overdreven reageren op angsten over de macro. De FED heeft gelijk dat de nu beschikbare data nog prima zijn. De Powell put komt er echt wel als de inflatieverwachtingen dalen en dat gebeurt als men steeds banger wordt voor groei.

De markten weten het al: dit was de laatste verhoging van de FED en als ze zo door blijven gaan met de balans te verkorten, dan gaat het snel mis. Beurzen zakken verder weg, er komt paniek bij credits en de recessie is niet meer te vermijden.

Trump meet zijn succes af aan de  beurs en weet: hij heeft het vaasje mee helpen laten vallen en nu gaat de heer Mueller het breken.

In dit tempo staat de S&P op 0 voordat er een handelsakkoord met China verzonnen is.

Afgelopen week werd de nieuwe tweedeling steeds duidelijker: er is een handelsoorlog en een technologieoorlog. De technologieoorlog wordt steeds harder en de handelsoorlog gaat richting akkoord. Huawei krijgt nu ook buiten China last van andere landen die bang zijn voor o.a. hun cryptoveiligheid. Chinese hackers zijn betrapt o.a. bij Hewlett Packard.

Maar dit soort zaken zijn met andere dingen te bestraffen dan tarieven. 

Een van de problemen van de recente marktdalingen was dat er geen capitulatie zichtbaar was, geen overduidelijk te groot pessimisme. Nu begint er toch wel een groot pessimisme zichtbaar te worden. 

De put/call ratio begint eindelijk veel te hoog te worden, AAII bulls drogen op versus de bears, fear and greed indictaors wijzen steeds meer op extreme fear (maar deze indicator zit al een tijdje op extreme fear). De VIX is boven de 30 gekomen, vroeger een soort grens die aangaf dat je moest kopen als die weer onder de 30 kwam en je reden had dat de VIX onder 30 kon blijven (nu zaken als Powell Put, Trump put, meevallende winstcijfers nu de verwachtingen zo neerwaarts zijn bijgesteld).

Als plusje zou je kunnen nemen dat de huizenmarkt van de VS nu al enigszins positief reageert op de minieme daling van de lange rente. En verder dat de handelsoorlog uit de risicozone van tarievenoorlog lijkt te gaan. Insiders kopen hun eigen aandelen weer (=ze verkopen hun opties minder), ze zien weer waarde. En de tot op heden sterke ISM (maar deze gaat met grote kans behoorlijk dalen in de komende paar maanden, zo geven o.a. plotseling de indicatoren van Nortbert Ore van Strategas aan) wijst op zeer goede winstcijfers over het vierde kwartaal gecorrigeerd voor de sterke dollar, terwijl men hierover behoorlijk somber geworden is. Afschuwelijke guidance wordt verwacht. Op de noodrem trappen voor inkoop eigen aandelen.  

Verder: wat gebeurt er als er wel een recessie in de VS en Europa met te lage groei in China komt op korte termijn? Zonder grote extra schokken en een flinke daling van de investeringen staat hiervoor volgens het verleden een daling van 25-40% van top waarvan we de eerste ongeveer 20% gezien hebben. De FED zal dan echt het monetaire beleid verruimen (QE keert terug, de rente wordt verlaagd). Trump zal zijn infrastructuurplannetjes krijgen en iets doen voor de middenklasse.

Veel koersen staan nog niet op een niveau dat ik ze als privépersoon onweerstaanbaar goedkoop vindt. Ja, sommige dividendaandelen bieden heel wat meer inkomen dan de cash bij de banken, maar ze hebben allemaal een niet helemaal geruststellend verhaal (zoals instortende olieprijzen, stijgende credit spreads, leegstand). Maar is technologie al goedkoop genoeg? Wordt dit ooit zo goedkoop als ik zou willen? Nee, vast niet. Heerlijk helder Heineken in een vaasje zonder barst? Ook al zo’n kwaliteitsaandeel dat maar nooit goedkoop genoeg wordt in mijn ogen.

Maar gaat het lukken op het laagste punt te kopen? Dat lukt meestal niet, alleen maar als je op geregelde tijden steeds iets bijkoopt. 

Je moet op een gegeven moment tevreden zijn met 6%+ dividendrendement voor bijvoorbeeld Nederlandse bankaandelen, olieaandelen, vastgoed. En op een gegeven moment toch wat van die dure technologie kopen. Gezondheidszorg zal altijd wel goed gaan en eten blijven we ook wel doen. Cyclische aandelen zijn wel heel erg in de vuilnisbak gedaan, sommige zullen naderhand te goedkoop blijken te zijn geworden.

Het signaal dat je tevreden moet zijn, wetend dat de koersen best verder kunnen zakken, begint gegeven te worden door  oude rotten zoals Elfenbein.  

Reactie rentestap FED en toelichting Powell

Markten hadden hoog gespannen verwachtingen over de toelichting van de FED over het monetaire beleid in 2019. Dat de rente verhoogd zou worden, stond bijna vast, maar in hoeverre zou de FED terugkomen op het gesignaleerde pad van ongeveer drie renteverhogingen in 2019 tot boven neutraal.

Werd de FED alleen maar data dependent of zou men gaan signaleren dat er voorlopig geen renteverhoging meer zou komen. Of nog mooier, zou Powell zeggen: mission accomplished. We hebben de rente genoeg verhoogd, de inflatie en werkloosheid zijn dicht bij het doel en we hoeven niets meer te doen als er niets verandert. De echte optimisten hadden gehoopt dat de FED zou gaan zeggen dat de balans van de FED wat minder snel verkort zou kunnen gaan worden. Die hoop boorde Powell de grond in.

De FED vindt nog steeds dat de rente verder verhoogd moet worden. Maar ze zeggen judges in plaats van expects dat de rente verhoogd gaat worden. Data dependent dus, data kunnen het oordeel veranderen, maar bij de visie van Powell dat het goed gaat met de economie en met het oordeel dat de inflatie niet erg lijkt te gaan dalen, maar eerder lijkt te gaan stijgen.

Powell gaf aan niet onder de indruk te zijn van de beursdalingen. Dat is overigens in lijn met de historie volgens Jim Bianco dat pas bij ongeveer -13% de FED zich zorgen begint te maken.

Powell maakte geen uitgebreide toespelingen op lagere groei vanwege slechtere fianncial conditions.  

Door een en ander lijkt de kans op recessie vanwege te krap monetair beleid door de FED te zijn verhoogd.

De positieve stemming op de beurs sloeg woensdag daarom om in opnieuw flink negatief.

Dit was niet het plan van de FED om de beer op afstand te houden, zo oordeelde de markt op woensdag. S&P500 -1,5% en (lange) rente duidelijk omlaag.

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Ook deze week werd de markt niet bekoord door het vele goede nieuws. Populisme voerde hoogtij bij de klimaattop in Katowice waar niets terechtkwam van strengere doelen om de naderende klimaatramp af te zwakken dankzij Trump en Bolsonaro.

Het heeft lang geduurd, maar het sentiment begint nu echt bearish te worden, al bezweert iedereen wel dat dit nog geen echte capitulatie is.

China is toch heel duidelijk toe aan het geven in de handelsoorlog, het gaat sojabonen kopen, verlaagt de importtarieven op Amerikaanse SUV’s, stelt made in China 2025 bij etc. Men noemt het allemaal kleine concessies, maar toch, het begint echt ergens op te lijken. Het economische nieuws was vriendelijk in de VS en tegenvallend in China. Reden te meer voor China om de handel met de VS niet te laten instorten.

De cijfers van vrijdagmorgen bevestigen dat China minder hard groeit dan de regering zou willen. Detailhandelsverkopen groeiden slechts 8,1% waar 8,8% verwacht werd en we gewend zijn geraakt aan 10%+. Industriële productie groeide slechts 5,4% waar 5,9% verwacht werd en men eigenlijk stuurt op 6%. 

De inflatiecijfers in de VS waren als verwacht, deze keer niet lager dan verwacht. Toch lijken de inflatiecijfers voldoende goed om de FED te verleiden tot echt data dependent beleid, zonder guidance naar whatever it takes hogere rentes.

 wereldwijd waren de inflatiecijfers gunstig (zowel hoofdlijn als kern, voor komend kwartaal lijkt men de recente trend te kunnen doortrekken)

Macron capituleerde voor de gele hesjes en kwam met een behoorlijke economische stimulering waardoor het begrotingstekort van Frankrijk twee keer dat van Italië wordt. De EU is het met Italië op een akkoordje aan het gooien en moet welwillend zijn.

May ploetert voort met haar Brexit-voorstel, kreeg officieel geen steun voor haar bijstelling in Europa. Ze overleefde de motie van wantrouwen door haar eigen partij, zij het niet heel erg overtuigend, maar ze kan door en krijgt geen nieuwe motie van wantrouwen van de eigen partij in de komende 12 maanden. Labour denkt ook nog niet een motie van wantrouwen te kunnen gaan winnen. De kansen op een referendum lijken te zijn gestegen, de EU heeft geen probleem met uitstel van een Brexit en al helemaal niet met afstel.

Trump begint het benauwd te krijgen over wat Mueller aan het doen is, maar een impeachment is niet zo waarschijnlijk (al gokt men bij Predictit hierop met bijna 50%).

Initial claims voor werkloosheid vielen flink terug in de VS, de ietwat zorgwekkende opmars ongedaan makend. Retail sales waren +0,2%, ex benzine +0,5% en opwaartse herziening cijfers maand ervoor. Sterk dus. . Industriële productie +0,6%. Het vertrouwen van midden- en kleinbedrijf NFIB daalde.

Flash PMI’s waren zwakker in Europa, hoofdzakelijk door Frankrijk dat lijdt onder de onrust van de gele hesjes.

Zegt de rentecurve terecht dat de VS over ongeveer anderhalf jaar in een recessie raakt en dat je daarom nu al aandelen moet verkopen?

Er wordt de laatste tijd heel wat af geschreven over de vermaledijde invloed van een omgekeerde rentecurve op economie en beurzen.

De recessies in de VS na de Tweede Wereldoorlog werden allemaal voorafgegaan door inverteren van de rentecurve. Er was één vals signaal in de jaren zestig toen overmatig geld uitgeven aan defensie vanwege de Vietnamoorlog de recessie tegenhield.

Elke keer werd geroepen dat deze keer een omgekeerde rentestructuur niet zou leiden tot een recessie, maar vergeefs. Het gebeurde toch. Ook deze keer gebeurt het, maar deze keer zijn de meeste goeroes zich bewust van het onterecht negeren van het signaal van een omgekeerde rentestructuur. Ook deze keer is het een signaal dat er iets helemaal niet goed zit in de kredietmarkten. Dat de FED te ver is gegaan met verkrappen.

Markten reageren daarom heel negatief op inversie van de rentecurve, zelfs een dreiging hiervan. In het verleden stegen aandelenkoersen nog enige tijd door na een inversie, maar nu lijkt de grote bear markt al begonnen ruim voordat de rentecurve invers werd.

Ik denk dat je niet zo dogmatisch over vervlakkende rentestructuur moet denken, gesterkt door Amadoran. Want Aswath Damadoran laat zien http://aswathdamodaran.blogspot.com/2018/12/is-there-signal-in-noise-yield-curves.html?  dat de cijfers na 2008 anders uitwijzen.

Het verband tussen steilheid van de rentecurve en economische groei daarna is behoorlijk zwak, niet overtuigend en alleen wat  zichtbaar bij korte looptijden

Voor de beurskoersen zijn de verbanden nog zwakker geweest (sterke correlaties worden uiteraard weg gearbitreerd, dus verbazend is dat niet).

Beleggen op basis van de steilheid van de rentecurve is geen eenvoudige opgave kennelijk.

Gemiddeld is er na 1960 een positief verband geweest tussen steilheid van de rentecurve en beurskoersen daarna, maar na 2008 was het anders voor met name de kortere looptijden terwijl die over de hele periode juist het sterkste verband lieten zien.

Zo zou de vervlakkende rentecurve al een hele tijd laten zien dat de groei in de VS moet afzwakken, maar deze trok juist aan in 2018. Dat kwam door de belastingverlagingen van Trump, maar dat was toch geen geheim voor de markt.

Na 2008 wijst een hogere rente van de FED op toenemend vertrouwen in economische groei en minder angst voor deflatie.

Excellent verhaal. Het zet aan tot denken. Slik niet als zoete koek dat het fout gaat met de economische groei vanwege de vervlakking met de rentecurve, want na 2008 lijkt het verband van de curve met groei te zijn veranderd. Het verband van de rentecurve met de beurs is zwak en anders dan je denkt. Het gaat vooral om het korte stuk

.

De markt reageerde veel te negatief op de recente vervlakking van de rentecurve, vooral op de minuscule inversie tussen 3 en 5 jaar. Overigens is dat wel verklaarbaar. Omdat het signaal van een omgekeerde rentecurve zo vak ten onrechte in de wind is geslagen, zijn de meeste goeroes er nu beslist op uit die fout niet nog eens te maken. Ik zelf dacht dat ook, deze keer laat ik me niet foppen, maar de cijfers laten na 2008 iets anders zien. Andere reacties op vervlakkende rentecurve zijn niet nieuw. Wat is het voorspellende deel van de rentecurve? Dat is niet steeds hetzelfde. Damodoran laat zien dat gemiddeld 2 minus 1 jaar het belangrijkste is geweest. Maar het teken veranderde na 2008. Zelf heb ik hele tijden 30-10 jaar genomen, omdat dit beter voorspelde dan 10-2 jaar. Dat bleef allemaal niet constant. Dat is overigens iets dat steeds opging sinds ik naar beurskoersen en economie kijk: de gevonden sterke relaties verdwenen vrijwel altijd ineens als sneeuw voor de zon. Zonder waarschuwing anders dan dat er een bijzonder sterk geloof in was. Dat gold bijvoorbeeld voor beleggen in de waardestijl. Dat was bijna een dogma, totdat er enorm lange periodes kwamen waarin groei het beter deed. Nu hebben we zo’n periode met de superioriteit van aandelen met lage bèta, ook als beurzen mooi stijgen. Daar is de nodige twijfel aan ontstaan, maar natuurlijk doen dit soort aandelen het relatief goed als beurzen dalen en groeiverwachtingen ineenschrompelen.

De rentecurve is te veel vervlakt vergeleken met de economische groeivooruitzichten na 2008. Men ging geloven dat de rente altijd zou dalen, zelfs 0% bleek geen grens. Men ging steeds meer geloven in een negatieve correlatie tussen aandelen en obligaties. Totdat dit niet meer zo dudielijk was. Dit was een hoofdoorzaak voor de daling van de beurzen in oktober. Daarna kwam de negatieve correlatie overigens weer enigszins terug, resulterend in dalende beloning voor het nemen van duratierisico, de termijnpremie. Deze is nu zo veel gedaald dat weinig hulp van obligatie met hoge duraties meer verwacht kan worden bij daling van de beurzen.

De daling van de termijnpremie hangt ook samen met nieuwe regelgeving die pensioenfondsen en verzekeraars meer in lange duratie dwingt. Naast de opkomst van hedgefunds die zwaar inzetten op negatieve correlatie tussen aandelen en obligaties met hoge duratie.

Er is dus wel enige reden om niet slaafs het signaal van een vervlakkende rentecurve te volgen. Vooral als dit komt door groter optimisme van centrale banken over de economische groei op termijn.

Dit was tot voor kort het geval in de VS. Nu

De FED wist zo zeker dat de groei goed zou blijven dat men een zeer geloofwaardige sterke guidance gaf dat men de rente flink ging verhogen. Het kon en daar moest men gebruik van maken om zo meer ammunitie te hebben als er een recessie zou optreden.

Dat ging tegen het toenemend aantal wolkjes voor economische groei in: de afzwakking in de rentegevoelige sectoren (zoals door de FED verwacht), de sterke dollar (sterker dan FED dacht, met negatieve gevolgen voor groei Emerging Markets, grondstoffenprijzen), de handelsoorlog van Trump (niet door de FED in deze mate verwacht: het is slecht voor de wereldhandel en daarmee wereldeconomie en daarmee de export van de VS en de toegenomen onzekerheid is slecht voor de investeringsgroei die eveneens achterblijft bij wat de FED dacht). Het macroplatje voor de VS is desondanks toch nog goed omdat de inflatie goed is blijven liggen en nu gaat dalen door de lagere olieprijzen.

De FED krijgt enorme kritiek van Trump en schoorvoetend geeft men Trump een beetje gelijk. De FED moet de rentecurve niet laten inverteren als er geen echt inflatierisico is. De FED zou om de onafhankelijkheid te bewaren juist tegen Trump ingaan. Ik denk het niet. Powell verstart totaal als men hem iets over Trump vraagt. Trump maakt duidelijk dat hij Powell gaat ontslaan als deze de rente nog veel verder verhoogt. Powell is daar toch gevoelig voor, ook al hoeft hij met zijn vermogen van $100 miljoen+ er geen boterham minder om te eten.

Ome Liu geeft toe (handelsoorlog China/VS)

Ome Liu, de rechterhand van Xi laat nu regelmatig positieve maatregelen nemen die in ieder geval duren tot het einde van de afgesproken wapenstilstand.

https://www.nytimes.com/2018/12/12/business/china-trade-war.html?action=click&module=Top%20Stories&pgtype=Homepage

artikel dat het niet goed gaat in China. Er is daarom enige kritiek op Xi aan het ontstaan. Daardoor is er enige druk om tot iets als een akkoord te komen. China ziet dat Trump nu wel heel erg graag tot een grote deal wil komen, maar China denkt dat men hem net als zijn voorgangers kan afschepen met enkele kleine concessies. Die zijn er de afgelopen dagen overigens flink aan het loskomen, het zijn eerder dingen als het ongedaan maken van vorige strafmaatregelen zoals extra heffing op Amerikaanse auto’s, stoppen an kopen sojabonen.

Een van de beste kansen is dat het deze maand veertig jaar geleden is dat Deng het nieuwe economische beleid inzette en dat ter gelegenheid hiervan nieuwe hervormingen kunnen worden aangekondigd. En dat zijn dan de dingen die Trump wil en China steeds meer nodig heeft zoals bescherming intellectuele eigendommen (nu China het meeste octrooien indient), minder subsidiëren staatsbedrijven, cyberdiefstal voorkomen.

China ziet dat het buitenlandse bedrijfsleven tamelijk plotseling huiveriger is geworden om in China te gaan investeren (Foreign Direct Investmenst fors omlaag over november). Ze kunnen toch zo maar akelige maatregelen nemen en er zijn problemen met China’s manieren van zaken doen, zo leert de handelsoorlog extra goed.

China kan nu niet meer zo zwaar extra in infrastructuur investeren als het de vorige keren deed toen de economische groei terugviel. Deze zijn minder nodig, terwijl men te veel schulden dreigt op te bouwen.

China kan daarom geen extra afzwakking door de handelsoorlog gebruiken e zal iets moeten doen om de handelsoorlog niet verder uit de hand te laten lopen.

De cijfers van vrijdagmorgen bevestigen dat China minder hard groeit dan de regering zou willen. Detailhandelsverkopen groeiden slechts 8,1% waar 8,8% verwacht werd en we gewend zijn geraakt aan 10%+. Industriële productie groeide slechts 5,4% waar 5,9% verwacht werd en men eigenlijk stuurt op 6%.

China heeft overigens nog steeds troeven achter de hand, anders dan toegang tot de snel groeiende Chinese markt. Men kan via Chinese regels Chinese technologiebedrijven laten relisten in China via te goedkoop uitkopen van westerse investeerders https://www.wsj.com/articles/will-china-cheat-american-investors-11544744711

Maar per saldo ziet de ellende van de handelsoorlog er een stuk beter uit. De zorgen gaan richting Powell die misschien te veel gaat roepen dat de economie zo sterk is en te weinig ‘mission accomplished’ nu inflatie en werkloosheid zo dicht bij de doelen zit en te weinig dat de inflatie er goed uitziet met even veel risico dat deze te laag wordt dan te hoog wordt (er is een vleugje deflatierisico ontstaan door de val van de olieprijzen en de angst voor een recessie). Zorgen beginnen ook richting de winstgroei te gaan, al staat de ISM nu nog borg voor goede winstcijfers over het vierde kwartaal. Maar de verwachte winst voor 2019 van $178 voor de S&P500 wordt steeds meer als te hoog gezien. Men moet eerder aan ongeveer 170 denken en de pessimisten beginnen aan 160 te denken (en aan lagere koerswinstverhoudingen dan 15)

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Chinese stilte over de uitkomsten van het overleg tussen Xi en Trump ontaardde in een stevige verkooppartij toen Trump twitterde dat hij de Tariff Man was. De yuan was wel sterker.

Met andere worden: vergeet het maar dat het goed komt met de tarieven. Die angsten gierden helemaal door de keel nadat het bekend werd dat de CFO van Huawei was opgepakt in Canada voor het niet naleven van sancties tegen o.a. Iran. China liet weten hierdoor niet gestoord te worden in de onderhandelingen over de handelsoorlog.

De rentecurve inverteerde tussen twee en vijf jaar en dat zag men als recessiesignaal. Zonder fiscale stimulering valt het groeitempo terug, zo hebben we bijna overal in de wereld gezien in 2018.Technische stop losses deden ook geen goed.

De range van de S&P500 van de laatste maanden van 2600-2850 is overigens niet neerwaarts doorbroken. De AEX brak wel naar beneden door tot onder 500. Buy the dip is weer kansrijk, maar vereist stalen zenuwen.

OPEC en Rusland kwamen overeen de productie met 1,2 miljoen vaten per dag te reduceren en dat was net boven de 1,1 miljoen die nodig was volgens JP Morgan om de olieprijzen te doen oplopen. Na uitlatingen van Saoedi-Arabië dat er niet meer dan 1 miljoen in zat, was 1,2 miljoen meer dan verwacht.

De ISM’s voor de industrie (59,7 +1,6) en diensten (60,7 +0,4) waren zeer sterk, duidelijk sterker dan verwacht. PMI’s gingen omhoog in diverse Emerging Markets en in Europa was er maar weinig daling. Dat zou kunnen betekenen dat de flinke, al heel 2018 durende, verlaging van de groeiverwachtingen voor Europa kan gaan stabiliseren (1,5% is al mooi voor Europa).

De FED liet via de Wall Street Journal voortaan te gaan voor een data dependent minder fors renteverhogingspad dan eerst met stelligheid was verkondigd.

De groei van de werkgelegenheid in de VS was volgens de eerste schatting 155.000, lager dan de laagste schatting van de economen. Loongroei bleef op 3,1% en werkloosheid op 3,7%. Goldilocks cijfers.

Productiviteitsgroei was 2,3% in het derde kwartaal en de arbeidskosten per eenheid product stegen slechts 0,9% daardoor.

Bouw kromp met 0,1%, de gevolgen van de renteverhogingen steeds meer voelend.

De handelsbalans verslechterde $1,5 miljard, met name door minder export nar China.

In Duitsland gaat de CDU aangevoerd worden door AKK, een soort sympathieke mini-Merkel.

Gele hesjes zorgen nog steeds voor onrust in Frankrijk, moeilijk voor Macron, terwijl de economische vooruitzichten voor Frankrijk verslechteren. Idem voor Italië, dat wat meer mee lijkt te werken met de EU, zodat ze de groeivertraging enigszins op Brussel kunnen afwentelen en de financial conditions minder slecht worden.

De stijging van de producentenprijzen in China zwakte verder af, slecht voor de winstmarges en economische groei. Valutareserves groeiden, dat was beter dan verwacht.

overpeinzingen: de rede zegt kopen, de emotie verkopen

Wat zou je voorspellen wat de S&P zou doen bij een wapenstilstand in de handelsoorlog met Trump en Xi duidelijk aangevend dat ze iets willen bereiken, dat de FED laat uitlekken de rente veel minder te gaan verhogen dan ze eerder hadden gezegd, dat de ISM’s meevallen en de wereld PMI voor de tweede maand is gestegen, de autoverkopen in de VS beter waren dan gedacht, de val van de olieprijzen gestuit. Omhoog zou je denken. Nee, 4% omlaag.

De tweets van Trump werden negatief uitgelegd, de inversie van de rentecurven tussen 2 en 5 jaar werd als 100% zeker recessiesignaal uitgelegd. Daardoor brak op dinsdag de S&P door het 40-weeks gemiddelde en was het death cross bevestigd. Op dinsdag tussen twaalf en half een moesten de algoritmes zwaar aan de slag en de stop losses moesten verwerkt worden.

Ondertussen was het economische nieuws goed, vooral de ISM’s waren bemoedigend en de PMI’s van de Emerging Markets. 

OPEC/Rusland kwam tot een redelijke reductie van de olieproductie.

Paniek sloeg toe bij het republikeinse team, nu de beurs een recessie lijkt te zien rond 2020. Dat zou herverkiezing van Trump onmogelijk maken en verlies van de meerderheid in de senaat dreigt dan ook. Het is duidelijk dat de economie gestimuleerd moet worden na half 2019. Opperdemocraat Schumer meldde al om een en ander te bemoeilijken dat hij meer investeren in infrastructuur niet zou steunen als daarbij niet ook gekeken wordt naar positieve invloed op climate change.

Trump ziet dat natuurlijk ook en weet dat hij het venijn uit de handelsoorlog met China moet halen. 10% importheffing kan nog, maar 25% is een echte killer. Dat bleek uit de cijfers van de terugval van de export naar China. Dramatisch.

Xi weet dat ook en weet ook dat hij nu moet toeslaan om een niet al te slecht handelsakkoord uit te onderhandelen.

Je ziet zelfs aan de tweets van Trump dat hij een akkoord wil, al is het maar beperkt. China reageerde niet erg negatief op de arrestatie van mevrouw Wanzhou van Huawei (uitlatingen van haar dat het te gecompliceerd was om de sancties over o.a. Iran na te leven zullen haar zwaar aangerekend worden. Hiermee kom je weg in China, maar niet bij de Amerikaanse justitie).

Het duurde even voor China de overeengekomen acties bevestigde, maar dat was in lij met dat Xi c.s. nog niet terug was gekomen in China. Een dinerovereenkomst zonder vooraf overeengekomen standpunten is niet ideaal. Aar het ging om de goede wil te tonen en dat hebben Trump en Xi gedaan. Met overtuiging.

Op donderdag werd het de FED te gortig, te veel financiële instabiliteit. Men ging overstag. Dat doen ze via het uitlekken van bepaalde zaken aan enkele betrouwbare journalisten/analisten en met name aan de Wall Street Journal. Die staat al jaren te boek als betrouwbaar doorgeefluikje voor de FED, als hun beleid verkeerd wordt uitgelegd , dat het in de verkeerde richting gaat.

De FED liet weten dat vanaf nu de renteverhogingen data dependent zouden worden. Dat betekent nauwelijks nog verhogingen en in normale gevallen de oren laten hangen naar wat de markt inprijst. Als de markt geen renteverhoging inprijst, dan komt die er ook niet. Er zijn voldoende leden van de FED die geen inverse rentecurve willen, vooral niet als het inflatienieuws gunstig is. En dat is recentelijk gunstig geworden. De stijging van de inflatie is omgeslagen in een daling, ook voor de kerninflatie. De ingeprijsde inflatieverwachtingen zijn duidelijk gedaald, al is dat vooral door lagere olieprijzen, hogere VIX en hogere credit spreads. Powell heeft al gezegd zich zorgen te maken over credists. De buerzen straffen bedrijven met te veel leverage af in 2018. Een en ander kan een te grote deleverage op gang brengen in de ogen van de FED. Niet nodig bij Goldilocks inflatie.

En gelooft nog niet datt de FED om is, maarde Wall Street Journal was altijd zeer betrouwbaar in het doorgeven van veranderende standpunten. Het isook normaal dat als men zo ver in de cyclus zit, dat het monetair beleid data dependent wordt, moeilijk voorspelbaar en met heel andere guidance (eigenlijk geen) dan daarvoor.

Een direct gevolg is dat de correlatie tussen aandelen en de rente weer positief wordt. Als de VIX daalt, gaan de hedgefunds dus weer kopen. Als. De VIX hoort te dalen als deze hoog is en de FED de markt probeert te sussen. Dat zou Powell na de verhoging in december moeten doen. Iets dat hem tot nog toe niet lukte.

Daling van de S&P tot onder 2600 hoort een nieuwe reeks stop losses te veroorzaken, dat zorgt voor een hogere VIX en dat leidt tot ellende bij o.a. credits. Genoeg om voor te bibberen.

Mijn gedachte was dat als de inflatie laag blijft, de FED aardiger wordt en dat dit voldoende zou zijn voor een langere periode te gaan voor men in een recessie zou komen. Mits de handelsoorlog met China niet verder op de spits wordt gedreven. 25% tarieven zijn een absolute killer voor export en winstmarges, wereldhandel.

Dat zou een heel voor de hand liggend scenario zijn, maar met Trump weet je het maar nooit. Hij zal meer moeten gaan samenwerken met democraten en samenwerken is niet Trumps sterke kant om de economie in 2020 te stimuleren. Dat gebeurt bijna altijd in een verkiezingsjaar, maar volgens de beurs is it different this time.