Onze visie is opgeschreven in mei 2009. We zijn al de nodige maanden verder.
De belangrijkste aannames, dat maart 2009 het dieptepunt van de aandelenmarkt was en dat groei wereldwijd hoog zal worden staan nog recht overeind. Ook de onderbouwing met hoge stijging van de productiviteitsstijging die tot hoge winststijging moet leiden is buitengewoon krachtig gezien de 9% stijging in de VS over het derde kwartaal.
De stellige verwachting dat de groei in de wereld door Emerging Markets moet worden getrokken lijkt steeds duidelijker bevestigd te worden, nu de groei in China in 2010 weer boven 10% gaat uitkomen. Achteraf kun je stellen dat we veel te weinig aandacht aan de opkomst van China en India hebben besteed (misschien dat we dat nog inhalen met een nieuw boek: Vooruitgang op de golven, waar we al heel wat stof voor hebben liggen).
De prijzen op de Amerikaanse huizenmarkt stabiliseerden al in het derde kwartaal van 2009 een half jaar eerder dan ik dacht.
De meeste zweetdruppeltjes geven de uitspraken over de Kredietcrisis: de fase (we waren vermoedelijk in de aangegeven fase 4 en nu volgens plan in 5.
De securitisatiemarkt zit nog steeds bijna dicht, de FED is bijna de enige koper van hypotheken. Dat is nog steeds een groot probleem. Er is wel enige vooruitgang. Per saldo is analyse dat securitisatiemarkt het grote probleem is voor de kredietverstrekking nog steeds juist.
Kredietverlening door banken is recentelijk negatief geworden en de jaar op jaar cijfers verslechteren nog steeds. De surveys hoe streng de banken met kredietverlening zijn beginnen gelukkig zeer sterk te verbeteren, niet alleen in de VS (Senior Loan Officers Survey), maar ook in Europa. Dit betekent dat het niet lang zal duren of banken gaan weer meer kredieten verstrekken. Volgens de badkuiptheorie is dat op het ogenblik niet zo’n groot probleem als het lijkt: de hoeveelheid water in de badkuip (dat voor de hoeveelheid bankkrediet staat) neemt af, maar de kraan wordt weer harder opengedraaid. De hoeveelheid water neemt af omdat er steeds meer water de badkuip uitloopt (door aflossingen en afschrijvingen waarde kredieten). De kredietkraan staat weer voldoende open om de investeringen weer op gang te krijgen.
Het belangrijkste voor de lange golf is of de machten in de maatschappij zodanig zijn dat Voorspoed/ Goldilocks verwacht kan worden. We hadden begin 2009 behoorlijke angst dat de winst is vies tijd terug zou komen: bonussen zijn vies, banken waren onverantwoord bezig geweest, studenten kregen meer oog voor de zachte kant van de economie en deden roekeloze winstbelustheid in de ban. De overheid zou dit allemaal moeten repareren. Dit leek te kunnen leiden tot een maatschappij waar overheid sterk staat en alle andere groepen (bedrijfsleven, individuen en werknemers) zwak.
Er gaat gelukkig betere regulering van banken komen en de vermogenseisen voor banken zullen strenger blijven.
De tijdgeest is echter niet de richting op aan het gaan dat men zich steeds meer wil verzekeren via uitkeringen van de overheid. Zelfs in de enorme Grote Recessie roept men om pijnlijke maatregelen om het tekort van de overheid terug te dringen, men wil een kleiner ambtenarenapparaat. De jeugd laat niet apathisch de crisis over zich heen komen zoals na 1980 gebeurde maar studeert langer voor beroepen waar wel werk voor is. Men wil tegenover de uitkering vrijwilligerswerk zetten om te laten zien dat men wel wil en kan werken. De overheid staat helemaal niet sterk. Socialisten verloren overal de verkiezingen na maart. Individualisme staat nog steeds sterk. In de jaren 70 was de film Turks Fruit met zijn romantiek een goed tijdbeeld, nu is het de individualistische film Kluun. Het publiek slikt de maatregelen om de asset economy overeind te krijgen.
Men slikt dat het bedrijfsleven moet reorganiseren, bedrijfsonderdelen moet sluiten en dat daardoor weer veel winst gemaakt mag worden. Het bedrijfsleven staat sterk, uit angst voor concurrentie van Emerging Markets.
Kortom, bedrijfsleven en individuen staan sterk en overheid met westerse werknemers (in Emerging Markets verbetert positie werknemers) zwak. Dat is een positie waarbij Voorspoed/ Goldilocks waarschijnlijk is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten