kan de tienjaar rente ver onder nul dalen?

Vandaag kreeg ik weer een presentatie voor mijn kiezen wat er gebeuren zou met de dekkingsgraad als de (tienjaars) rente 2% zou dalen. Dat is dus een rente van -1,7%  voor Duitsland. Men had er wel over nagedacht of ze deze cijfers wel zouden presenteren, maar men had ertoe besloten vanwege wat er onlangs in Zwitserland gebeurde.

Gavyn Davies had het ook over hoe diep negatief de rente zou kunnen gaan. Als de ECB de rente niet dieper dan -0,8% kan krijgen aan de korte kant, dan zou de tienjaar rente nog steeds boven nul blijven
http://blogs.ft.com/gavyndavies/2015/02/01/how-negative-can-interest-rates-go/

Om de tienjaarrente op -1,7% te krijgen moet de ECB de korte rente heel diep negatief maken, ik denk zo'n -10%.
Dat lijkt niet haalbaar. Dan haalt iedereen echt wel zijn geld van de bank en slaat de bankbiljetten op in een kluis, er komen dan echt wel garanties van organisaties die een zekerheid bieden als Fort Knox voor een heel wat lagere rente om een en ander gegarandeerd te beschermen.
Wat op dat moment waarschijnlijk is gebeurd, is een totale implosie van het banksysteem.
De nodige mensen zullen dit gerechtigheid vinden, dan zijn de bankbonussen gegarandeerd verleden tijd. Geldcreatie is dan echt wel gestopt (zoals ik al eerder geblogd heb zien sommige idioten dat als een opheffen van een vreselijke misstand). Dit zal de ECB tot elke prijs willen voorkomen.

Kortom het risico op lange obligaties is bijzonder asymmetrisch: de tienjaarrente gaat met twee sigma niet onder 0% en niet boven 1,6% in Duitsland volgens bovenstaand plaatje.  Gemiddeld geen feest voor de obligatiebelegger.

Maar goed, ik ben een oude sok die de nieuwe tijd zich niet meer goed kan voorstellen. Dat overkwam me ook in 1997, toen ik niet kon begrijpen dat aandelen zo duur waren. Nou, het werd nog drie jaar lang nog duurder en uiteindelijk dacht ik na half 1998 dat het ongeveer zo hoorde in de nieuwe tech tijd. Dat kan dus weer met de rente. Alleen jongeren die de nieuwe tijd haarfijn aanvoelen zien dat de rente nog verschrikkelijk kan dalen. Oude rotten zijn blind geworden. Die lage rente hoort bij de huidige nieuwe tijd van Secular Stagnation.
Ik moet een voorbeeld nemen aan de wijsheid van Alex

Ja, ik houd deflatie voor mogelijk, maar zo lang we nog bankbiljetten als wettig betaalmiddel hebben (ja, dat is ouderwets en dat zal verboden worden in de toekomst, ja dat zie ik ook wel) is een enorm negatieve rente niet mogelijk. Natuurlijk keek men me vanmiddag een aan van hij is een beetje dom, dat hij zich dit niet kon voorstellen, die -2%. Men somberde meteen dat dit toch wel heel erg was voor de dekkingsgraad op marktwaarde. Goed dat er een UFR is. Als pensioenfonds is de gevoeligheid voor de renteverandering enorm aan het worden bij negatieve rentes. De duratie kan dan groter worden dan de looptijd aangeeft.