samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

We zagen afgelopen week klassieke overdrijving, die zo vaak de top van de paniek aangeeft, in het verhaal van RBS verkoop alles http://www.usnews.com/news/articles/2016-01-12/sell-everything-at-beginning-of-cataclysmic-year-ahead-royal-bank-of-scotland-warns "the world is slowing, trade is slowing, credit is slowing." This is about return of capital, not return on capital. In a crowded hall, exit doors are small" . "China has set off a major correction, and it is going to snowball.")

We hadden de vergadering van de FED waar men niets nieuws besloot, maar men wilde de mogelijkheid open houden voor een verhoging in maart. Foei, was de eerste reactie, ze hadden moeten zeggen dat maart van tafel was. In tweede instantie was men wel tevreden met de FED en prijsde een renteverhoging in maart uit naar het rijk de fabelen.

We zagen een enorme rally in de VS vrijdag, toegeschreven aan de verlaging van de rente in Japan, maar dat kan toch niet de hele reden zijn. De Japanse rente is van slechts weinig belang voor de Amerikaanse beurs. Het veroorzaakt een zwakke yen en indirect nu ook een zwakke yuan en dat is niet positief voor de VS. Het zorgt natuurlijk ook dat de FED de rente niet kan verhogen en zelfs plannen voor extra QE moe gaan afstoffen. TINA is uit de nieuwjaarskater weer tot leven gewekt.

Misschien hielp het dat gezaghebbende beren zeiden dat we spoken zagen in China (Ambrose Pritchard Evans en Stephen Roach https://www.project-syndicate.org/commentary/china-crisis-false-alarm-by-stephen-s--roach-2016-01 ; de overschakeling richting meer een dienstenmaatschappij verloopt sneller dan gedacht; banen in de industrie en bouw genereren 30% meer output dan een dienstenbaan, dus natuurlijk vertraagt de groei, maar deze blijft nog behoorlijk; de planeconomie is nog niet aan het eind van haar Latijn)

Of de meevallende winstcijfers/guidance/ revenues. Beter dan de naargeestige verwachtingen en diepe angsten, ook al zijn die verwachtingen voorgekookt door de bedrijven om mee te vallen. Vooral Facebook was een opsteker, maar ook Ford.

Of de stijgende olieprijs (al liep de beurs niet goed mee met de olieprijs in de afgelopen week)

Consensus is er dat er niet genoeg bewijs is om het einde van de correctie te gaan verkondigen, al deed Goldman Sachs wel een poging. Het is zelfs een beetje overbought nu voor de korte termijn. Zonder recessie in de VS, zonder nieuwe schok is een bear markt niet nodig. Uiteraard geen garantie,  maar de aan(deel)houder wint op lange termijn, zo preekt Piketty.

Het BNP van de VS groeide in het vierde kwartaal met 0,7% (als consensus), o.a. door negatieve invloed van voorraden, vaste investeringen en netto export.

De Employment Cost Index steeg slechts 0,6% in het vierde kwartal.

Initial claims voor werkloosheid waren weer omlaag, de vrees de kop indrukkend dat ze aan een flink stijgende trend bezig zijn (dit is een recessie-indicator). Pending home sales waren niet zo goed, maar andere indicatoren (verkoop nieuwe huizen, aantrekkende stijging huizenprijzen) voor de huizenmarkt waren wel goed. Het consumentenvertrouwen bleef goed. Orders duurzame goederen -5,1%.

In Duitsland daalde de IFO iets tegenvallend. Inflatie was +0,5%. In het VK groeide de economie met 0,5% in het vierde kwartaal (niet geannualiseerd).

En ineens was er een eindsprint van de aandelenbeurzen. Is de correctie al voorbij?

Na behoorlijke maar niet desastreuze dalingen van de beurzen en rentes is er ineens een behoorlijk herstel opgetreden in de afgelopen week. Charttechnisch staat het sein nog lang niet op groen, maar ook niet meer op donkerrood.

Eerst had Draghi mooie dromen gegeven, Yellen wilde eigenlijk niet meegaan, maar de markt legde een en ander toch als duifachtig uit en als klap op de vuurpijl kwam Kuroda aanzetten met extra stimulering via negatieve rentes.  De olieprijs is ook flink aan het herstellen, al zijn de neerwaartse kanalen nog niet doorboord. China blijft een zorg, maar zelfs een aartspessimist als Ambrose Pritchard Evans vond de angsten rond China een gekte aan het worden.

Ondertussen verloopt het winstseizoen in de VS behoorlijk op rolletjes, maar vergeleken met de zeer treurige verwachtingen was dat niet zeer moeilijk. Guidance, revenues, helemaal niet zo slecht na een kwartaal met slechts 0,7% groei, dalende business sales, een sterke dollar vergeleken met de belangrijkste handelspartners (Canada, Mexico en China) en instortende grondstoffenprijzen en tegenslagen in de export.

In september was de daling ook ineens afgelopen, het Chinaverhaal was verteerd, de dalende olieprijzen ook en de angsten voor de FED werden te hoog beoordeeld. Geen recessie. Geen te hoge inflatie. Griekenland werd verdrongen. Dan maar weer FANG-aandelen kopen.

In januari lijkt de situatie behoorlijk op die in september. Andere zorgen over China, de olieprijzen zijn zo laag dat er faillissementen onafwendbaar lijken (met bijbehorende zorgen zichtbaar in credit spreads, underperformance van banken en natuurlijk de grondstoffensectoren). Enorme afstraffing ook van bepaalde technologiefondsen (biotech, Apple, Gopro, Twitter etc.). Geen recessie in de VS, wel tegenvallende groei maar vooruitkijkend betere perspectieven: herstel uit de voorraadzwakte, meer fiscale stimulering, weer iets harder stijgende huizenprijzen bij toenemend animo een hypotheek voor een koophuis af te sluiten.

De olieprijs lijkt voldoende te zijn gedaald, al lijkt er geen bodem te zitten in de olieprijs. De variabele kosten zijn laag genoeg om bijna alle producenten door te laten produceren. Voorraden puilen uit. Iran heeft een hele vloot olietankers klaar liggen om de prijzen te bederven. Aanbod groter dan de vraag volgens de gezaghebbende voorspellers, nog tot half 2017. Enorme zwakte in de grondstoffen producerende landen, die importeren en consumeren minder. Het slechte verhaal is bekend.

TINA komt weer terug: de centrale banken hebben de afgelopen week weer eens overduidelijk gemaakt dat je een normale rente nog jaren op je buik kunt schrijven. Als je rendement wil halen, dan kan dat niet meer met veilige staatsleningen. Je zult risico moeten nemen: there is no alternative. Een koerswinstverhouding van 16 met een degelijk dividendrendement van 2% klinkt helemaal niet zo gek bij een rente van 0% of nog lager. TINA laat zich alleen wegsturen met een recessie, maar die kan nog jaren weg blijven in de andere sectoren dan de grondstoffensectoren (die zitten in een ernstige recessie).

Nominaal is het huidige herstel al het beste, in reële termen al helemaal

De grafieken van Doug Short waar hij het herstel na de vier grote bear markten van de afgelopen eeuw vergelijkt maken duidelijk dat het huidige herstel krachtig is, vooral in reële termen. Het dividendrendement is nu wat lager en het koersherstel wat beter, per saldo is zelfs voor de reële opbrengsten inclusief dividenden deze keer het herstel het krachtigst, maar niet verreweg het krachtigste. Opvallend is dat je veel parallelle dalingen ziet. De huidige daling lijkt goed in het stramien te passen. Daarna kwam er een opleving in de vorige drie gevallen. 

Die opleving kan nu ook komen, al lijkt de ammunitie hiervoor niet al te geweldig. Het monetaire kruit is verschoten, de economische groei laag, de loonstijging kan hoger worden, stijging van de productiviteit wordt belemmerd door lage investeringen in de afgelopen jaren. 

(plaatje Doug Short voor orders duurzame goederen, gecorrigeerd voor producentenprijzen en de groei van de bevolking; de daling van top is groot geweest, het herstel traag maar consistent; kapitaalgoederen zijn veel goedkoper geworden en dat is een belangrijke reden waarom de economische groei structureel iets lager is, maar niet per se hoeft te leiden tot minder stijging welvaart)

De trends lijken nog laag aan te kunnen houden: die uit industriële productie en export (globalisering, groei export hoger dan die van BNP), groei vaste investeringen die matig is. Dat waren trends waarbij je winstgroei kreeg die sneller was dan die van het BNP.  Nu moet de dienstensector het trekken en de sectoren met veel R&D. Dat kan, maar het blijft de vraag of daardoor de winstgroei goed kan worden. Het kan. Een stijging van de koersen op halve kracht is zo gek nog niet bij een rente van 0%.

Yellen weet het niet meer, maar volgt markt

Geen renteverhoging vandaag, maar dat had niemand verwacht. Men hoopte dat Yellen zou zeggen dat er geen haar op haar hoofd was die dacht aan een renteverhoging bij de volgende vergadering. Dat meldde de FED niet. Ze lieten Hilsenrath schrijven dat de FED de mogelijkheid open houdt voor renteverhoging in maart.

De aandelenbeurs ging daarop onderuit, maar prijsde een renteverhoging in maart verder uit.

De FED heeft er alles aan gedaan om de paniek niet verder te vergroten op de markten. Er kwam geen beoordeling of het risico aan de boven- of onderkant lag. Men gaf niet langer aan er groot vertrouwen in te hebben dat de inflatie zou stijgen naar 2%.

De tweede reactie van de markt is wellicht wat optimistischer, mede vanwege het meevallen van de cijfers van Facebook. Men zette de markt niet hoger terwijl de olieprijs toch steeg.

Het vertrouwen groeit dat de FED niet tegen de markt in kan gaan. De inflatie is te laag, de participatiegraad ook, economische groei zwak, financiële stabiliteit in de rest van de wereld ver te zoeken. Ofwel, het is kansloos dat de FED in maart de rente kan verhogen.

en het pessimisme over China groeit

Er is een enorme somberheid bij de marktvorsers. Josh Brown legt goed uit http://thereformedbroker.com/2016/01/26/circularity/ hoe gevaarlijk dit is. Zo ontstaan steeds grotere problemen met bijvoorbeeld kredieten, risico nemen. Het wordt een soort vicieuze cirkel, de zichzelf bevestigende voorspellingen, reflexiviteit van Soros die je de verkeerde kant op leidt.

De afgelopen jaren was Brown terecht behoorlijk bullish, maar nu is hij al enige tijd aan het waarschuwen.

In de aangehaalde post haalt hij Gundlach aan, zo ongeveer de meest gezaghebbende goeroe van het moment. Gundlach is op het moment vooral techneut, chartist. Als de charts laten zien dat het mis is, dan verzet hij zich daar niet tegen en verkondigt hij het evangelie van de beer.

Nu dus ook. De olieprijs daalt zo hard op vooral wegvallende vraag. De groei in China is veel lager dan gemeld, lijkt zelfs negatief. De FED heeft een grote fout gemaakt door de rente te verhogen. Ze deden het slechts om niet hun gezicht te verliezen. De FED verhoogde vroeger de rente nooit als de groei onder 3% was.

Dan hebben we het jaarlijkse bobofestival in Davos. Ook daar tomeloos pessimisme over China. Wanhoop over de tegenvallers van de lage olieprijs. Zonder hogere olieprijzen geen eind aan de dalingen op de aandelenbeurzen.

Men boog zich over de vierde industriële revolutie met robots, enorme creatieve vernietiging die ook de financiële sector in de afgrond moet storten via het spotgoedkoop worden van financiële diensten. Men kan met 90% minder werknemers toe.

Ik ben een beetje verbaasd over hoe veel mensen een totale instorting van China verwachten of op zijn minst een harde landing. Tot 2015 had men het over een soft landing die ook deze keer wel weer door de Chinese machtshebbers te realiseren zou zijn. Daarna is men veel somberder geworden over China. Niet alleen daalde de groei, maar de cijfers zouden kunstmatig te hoog zijn gehouden.

Dan die kapitaalvlucht. Zonder regiem change leidt dat al snel tot daling van de koersen.Maar er is al erg veel van de koersen af en het sombere verhaal is nu wel bekend. 

variabele kosten nog lang geen rem op de daling van de olieprijs

Er is grote onduidelijkheid wat de marginale kostprijs van olie is. Voortdurend komt men met andere getallen.
De variabele kosten zijn erg laag
In The Economist:

Op $30 produceert 94% nog tegen variabele kosten lager dan $30 en zelfs Brazilië produceert dan tegen lager dan $20. Pas bij $15 gaat productie kennelijk echt omlaag

Via https://twitter.com/Steen_Jakobsen/status/692230540099985408?ref_src=twsrc%5Etfw uiteraard weer andere getallen

Hoe dan ook, de kosten houden op lange termijn de daling niet tegen.
Speculanten kopen te veel, dus die zorgen ook niet voor een rem op de daling.
Het moet echt komen uit productiebeperking. De OPEC houdt vast aan een compromis inclusief andere landen waaronder minstens Rusland. Dat gaat op zeker moment gebeuren. Dat is zeer plausibel. Plotseling en dan kan de olieprijs omhoog.
Overigens dat de olieprijs omhoog gaat, denkt de consensus ook.

Er zijn enkele uitzonderingen en die halen uitgebreid de pers, maar de goegemeente blijft ijzerenheinig geloven in hogere olieprijzen. Op zeker moment gaat dat gebeuren, maar niet zonder productiebeperkingen.
Er is nog geen capitulatie van beleggers over de olieprijs.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

En ineens kwam vanaf woensdag na weer een portie dalingen en gaps omlaag een herstel op de beurzen, met een nog krachtiger herstel voor olieprijzen.

 (via doug Short)

We hadden net de verhalen gehad dat je beter maar alles kunt verkopen en dat een en ander om duistere redenen nu net zo erg is als in 2008, ook al hebben de banken nu meer eigen vermogen, is er niets mis met de huizenmarkt, maar zijn de nieuwe zorgen uiteraard verschrikkelijk over desastreuze ontwikkelingen in China, olieprijzen en nog veel meer en dan zullen we nog door rampen verrast worden waarvan we het bestaan nu nog niet bevroeden. We worden overladen met verhalen over recessies, vooral door de hoge credit spreads, China en instortende olieprijzen.

Credit spreads in de VS staan gemiddeld op 255bp, terwijl volgens Sheets (morgan stanley) het gemiddelde tijdens een recessie sinds 1925 246bp was. De grondstoffensectoren zitten in recessie, maar de rest van de economie niet. Industriële productie daalde, maar ex energie niet. Markit PMI manufacturing verbaasde positief met stijging van 51,2 naar 52,7, maar Phillyfed was negatief. Er was geen recessie in de VS als de ISM non manufacturing (88% van de economie) boven 50 stond (nu 55,3) en ISM manufacturing staat dan meestal onder 43,1..

De winsten over het vierde kwartaal zijn niet zo slecht als gevreesd en de guidance is eveneens niet zo slecht als gevreesd (vorige week veel schrik door Intel). De huidige winsten in de VS zijn gezien de zeer lage groei en de sterke dollar, de in elkaar gestorte olieprijzen helemaal zo gek nog niet. De omzetten vallen ook niet tegen, iets dat in voorgaande kwartalen vaak anders was. De winst in de energiesector is totaal verdwenen, maar ex energie lijkt er een winstgroei van 6,7% (in het derde kwartaal was dit maar 2,5%)

De cijfers in China laten ook een doorgaande groei zien, zij het op een iets lager pitje.

De olieprijzen konden deze week niet alleen omlaag, maar ook omhoog. Al die sneeuw in de VS, een bitterkoud China is plotseling een stut onder de olieprijs.

Het blijft een Jekill, kill, kill and Hyde verhaal, met de centrale banken weer eens to the rescue. Draghi belooft weer van alles, de Bank of Japan moet ook iets doen en de FED kan komende week weer zich van een vriendelijke kant tonen (dit is onzeker).

De kans op een recessie in de VS is nog steeds heel laag volgens de indicatoren die ik volg, al is er wel een kleine verslechtering zichtbaar aan het worden. Een recessie in de VS moet hoofdzakelijk komen uit renteverhogingen van de FED die inflatie te hoog vinden (dat is nu toch echt niet het geval, integendeel) en belastingverhogingen/ overheidsbezuinigingen (nu ook niet het geval, integendeel want het is een verkiezingsjaar). Cijfers over de industrie en wereldhandel zijn slecht, de activiteiten in de havens aan de westkust van de VS laten minder handel zien. Als de voorraadcorrectie voorbij is, wordt dit wel beter en aandelenmarkten horen dat geduld op te brengen.

De kerninflatie in de VS was slechts 0,1% vorige maand, totale inflatie -0,1%. Initial claims voor werkloosheid waren 293.000, dat begint duidelijk op te lopen, maar het is nog steeds een laag aantal. Verkopen bestaande huizen trokken stevig aan na de plons van de maand ervoor. Housing starts waren aan de zwakke kant. Een en ander wijst op een doorgaande (maar niet verbeterende) steun van de huizenmarkt aan de economie. 

Europese cijfers zijn tegenwoordig niet zo belangrijk Markit PMI manufacturing daalde in Frankrijk en Duitsland. diensten bleven sterk, net als bijna overal.

Inflatieverwachtingen nog steeds goed verankerd volgens de Atlanta FED

De afgelopen weken hebben enkele FED-gouverneurs geroepen dat de inflatieverwachtingen dreigen los te komen van hun ankers. De ingeprijsde inflatieverwachting is vervaarlijk gedaald, vooral door lagere olieprijzen.

Atlanta FED meldt http://macroblog.typepad.com/macroblog/2016/01/are-long-term-inflation-expectations-declining-not-so-fast-says-atlanta-fed-1.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+typepad%2FRUQt+%28macroblog%29 dat de inflatieverwachtingen nog steeds goed verankerd zijn op 2%. De ingeprijsde inflatieverwachtingen via TIPS en swaps hebben een behoorlijke daling laten zien, maar dat is hoofdzakelijk voor andere redenen dan een andere verwachting voor inflatie op lange termijn. 

De liquiditeitspremie in de TIPS is flink opgelopen. Voor een deel komt dit door de seizoenaanpassing voor inflatie in de CPI die TIPS niet (mogen) maken en voor een ander deel door hogere credit spreads, met o.a. de olieprijs te maken hebbend. TIPS en inflatieswaps prijzen ook dingen in die niets met inflatie te maken hebben.

(ik wist niet dat de seizoenaanpassing in de CPI zo doorwerkte in de ingeprijsde inflatieverwachtingen; er lijkt een duidelijk verband)

Voor een deel is het verhaal behoorlijk geloofwaardig, maar het blijft toch een beetje een black box, o.a. de aanpassing voor de olieprijs die voornamelijk (om mij duistere redenen) zou moeten plaats hebben in de liquiditeitspremie. Ik denk wel dat de inflatieverwachtingen die voor de lange termijn ingeprijsd zijn in swaps inderdaad te veel zijn meegesleept in de val van de olieprijzen. De huidige lage olieprijzen betekenen juist hogere olieprijzen in de toekomst vanwege het opdrogen van investeringen in nieuwe olieproductie.

 (de olieprijs lijkt toch de hoofdschuldige voor de val van de ingeprijsde inflatie)

Dat inflatieswaps en TIPS ook andere dingen inprijzen dan inflatie is onomstreden. Hoe je dat zichtbaar maakt, is een probleem. Het is wel zo dat men signaleert dat economen de inflatie op termijn beter voorspeld hebben dan TIPS (geheel anders dan de renteverwachting, waar de markt het veel beter deed dan de economen).

technische analyse ziet rampspoed, maar er is toch geen bear markt nodig

De dalingen van de afgelopen weken hebben de beleggers heel wat stuipen op het lijf gejaagd. Zorgen over China, de olieprijs, de FED. Doorbreking van belangrijke steunniveaus. Onheilsprofeten die adviseren nu maar eens echt alles te verkopen. Tostrams die nu zeker weet dat de bear markt begonnen is.

http://thereformedbroker.com/2016/01/22/kindergarten-ta/

technische analyse kan veel verkeerde signalen geven

Verkopen bij het kruis des doods, terugkopen bij het gouden kruis. Veel slechter had je het niet kunnen doen. Nu zijn we net weer een kruis des doods gepasseerd.

En ja, eindelijk was er een week met een zwak koersherstel.

Eerst even nadenken voor je het hoofd verliest. Kun je verklaren dat de koersen zo dalen? Is er nieuw slecht nieuws nodig, zie je ontkenning van het slechte nieuws? Is er onverwacht goed nieuws (vorige week ECB, minder angst voor snode plannen FED).

Is het Chinaverhaal verteerd? Dat zou goed kunnen, maar de problemen van China zijn niet weg. Het lijkt zo’n recidivistisch probleem te worden, net als bij Griekenland. Je kunt bijna een liniaal leggen over de groeicijfers op jaarbasis sinds Xi aan de macht is. Langzaam naar beneden. Geen versnelling, eerder vertraging van de neergang. Die groeiafzwakking gaat gepaard met meer onevenwichtigheden dan goed is voor de nachtrust. Ik lees de nodige sombere verhalen via Bianco en Andy Lees over China op lange termijn. De overschakeling van een investeringsgeleide economie naar een consumptiemaatschappij is een mission impossible, vooral bij de huidige schuldenposities en de demografie van China (al zal men daar wel tot hoge leeftijd blijven werken. N.B. In Europa werkte men in 19^de eeuw tot ver na de 70^ste, dat kon toen kennelijk ook omdat het moest waarschijnlijk).

De olieprijs. Een onwaarschijnlijk sterke daling. We hebben nu voor de derde keer een daling van top van de olieprijs van meer dan 75% achter de rug sinds de olieprijs door de OPEC in 1973 fors omhoog gezet werd.  Het neerwaartse koersmomentum over de afgelopen tien weken was in procenten eveneens een van de  krachtigste ooit. Dat schreeuwt om een herstel. Tot $34 is erg eenvoudig volgens de chartisten. Met de prijsontwikkeling van olie is van alles mis. Toch lijkt de huidige olieprijs overdreven laag. Ook de dollar kun je de schuld niet geven van de laatste daling, daarvoor waren euro, pond, yen te sterk. Aanbod is groter dan de vraag. Maar niet zo veel. Olieproducenten verlagen hun  productie niet, omdat de variabele kosten nog steeds lager zijn dan de olieprijs en stilleggen en weer opstarten heel duur is. Pas bij een negatieve prijs gaat men zich echt achter de oren krabben, maar misschien produceert men dan nog door.

Bianco had een heel verhaal over de enorme verliezen die zijn geleden bij het geloven in hogere olieprijzen. Normaal bij aandelen is dat na een slechte performance van een bepaalde sector die massaal gedumpt wordt via dumpen van de sectorfondsen. Bij olie is dat andersom gegaan. Men bleef maar olie bijkopen, hoe veel de olieprijs ook daalde. Men kocht maar de ETF Oil en andere ETF’s bij en andere oliebeleggingen. De belangstelling was zo grot dat de ETF Oil bijna een 50% premie kreeg ten opzichte van de onderliggende oliefutures.  Daar zitten massieve verliezen op, zo ongeveer het ergste van de geschiedenis van beleggen. De daling van top is ook in procenten zo ongeveer de grootste ooit. Meer dan 75%. 

(plaatje Bianco)

Men blijft roepen dat dit idioot is, maar dat aanbod groter is dan vraag lijkt een zekerheidje. Ondertussen puilen de opgeslagen olievoorraden in de VS uit, ze zijn bijna op recordhoogte. Als alle opslagplaatsen vol zitten, dan kan de olieprijs onder nul gaan (dit is zelfs al op een plek gebeurd).

Al dat enorme kopen van speculanten kon de daling niet tegenhouden. De committment of futures trending analyse laat zien dat speculanten nog steeds netto positief zitten, zij het het minste in meer dan vijf jaar. De bruto shorts zijn wel op extreme hoogte. Maar dit wordt geneutraliseerd door de onvoorwaardelijke gelovers in olie.

Tja, wat betekent dat dan allemaal voor de beurzen? Net als bijna iedereen durf ik het niet met stelligheid te verkondigen. Geen recessie in de VS, te lage inflatie in de ogen van de centrale banken, dat wijst niet op een bear markt. Bij een herstel van de olieprijzen boven $34 lijkt het bij een correctie te blijven. Nieuwe slechte verhalen kunnen die bear markt alsnog veroorzaken. Zorgen volop, de wall of worry die de bull markten beklimmen. 

EIA verergert val olieprijs: aanbod nog lang groter dan vraag, maar is dat zo?

EIA is met nieuwe voorspellingen gekomen voor vraag en aanbod van olie.
Dat leidde tot nieuwe dalingen van de olieprijs. De olieprijs daalt op alles, dus het verband met EIA is niet zo duidelijk. Het maakte ook indruk dat op bepaalde plekken olieraffinaderijen een negatieve prijs vragen voor olie. Transport en opslaan is duurder dan olie waard is. -0,50$ vinden ze wel genoeg om te betalen.
Men ziet de olieopslagplaatsen overstromen met olie in de VS. Iran wil en mag meer olie produceren. Saoedi-Arabië wil meer marktaandeel. Irak heeft centjes nodig om IS en de Koerden te bestrijden. En ondertussen geven de cijfers van de olieproductie in de VS aan dat de olieprijs nog zo hoog is dat men graag meer olie uit de grond wil pompen.
Dit is niet bepaald een nieuw feit voor de markt, maar de prijs daalt er wel op.

http://oilprice.com/Energy/Oil-Prices/Is-This-The-Bottom-Balance-In-Oil-Markets-Closer-Than-Many-Think.html 

Vraag stijgt, maar volgens EIA niet genoeg versus het aanbod. Maar het artikel stelt dat men het aanbod overschat

Rusland gaat minder produceren. dat wordt overigens altijd voorspeld, maar deze keer zou het kunnen. ze hebben minder ruimte bij pijpleidingen van Transneft geboekt.

Iran krijgt de centjes niet bij elkaar om de productie veel uit te breiden. Irak en Saoedi-Arabië kunnen hun huidige hoge productie niet volhouden. 

De productie in de VS en Canada lijkt te gaan dalen en dat is negatiever dan de voorspelling.

De vraag en aanbodcurves voor olie zijn heel erg steil. Kleine veranderingen veroorzaken enorme prijsveranderingen. Het aanbodoverschot is maar ruim 1%. Een klein beetje minder productie of meer vraag kan de olieprijs enorm doen stijgen. Andersom natuurlijk ook. De huidige dalingen komen uit meer verwachte productie van vooral Iran bij minder verwachte vraag vanwege afnemende groei in de wereld, zelfs in de VS, maar vooral ook China. Dat kan gemakkelijk te pessimistisch zijn, maar zo lang men dit verhaal steeds meer gaat geloven kan de olieprijs steeds meer omlaag. Wetend dat je de productie maar zo weinig hoeft te beperken schreeuwen steeds meer OPEC-landen dat men gezamenlijk de productie moet beperken. dat gaat natuurlijk plotseling een keer gebeuren. Ze moeten wel.

De cycli: JL, voorraadcorrectie, Juglarzwakte

Daar is hij dan, de neergang in de vierjaarscyclus http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2016/01/update-vierjaarscyclus.html. Zwaar overtijd. De top van de S&P op 2200. De eerste correctie HI rond augustus. Het mooie herstel IJ, waarna je denkt dat alles weer is goed gekomen en dan de tweede tik, JL, het meest negatieve deel van de vierjaarscyclus. Dan blijkt alles ineens erger dan gedacht. Zonder recessie in de VS en in een opgaande structurele trend (zoals nu) hoeft die tweede daling niet zo lang te duren en niet al te verschrikkelijk te zijn. Als er een schok is, dan kan die nog wel schade aanrichten. We hebben nu drie kandidaten voor zo’n schok: China, de FED en olie. De FED gaat niet op korte termijn zondigen, eerder te hulp komen. China is niet belangrijk voor de Amerikaanse beurs. De olieprijs krijgt meer en meer de schuld van de recente dalingen.

De olieprijs is onheilspellend aan het dalen. Een deel van de oliesector dreigt weggevaagd te worden. Diverse grondstoffenlanden worden zo hard geraakt dat de wereldhandel buitengewoon zwak is. Investeringen worden flink geraakt. Andere bedrijven zijn ook voorzichtiger aan het worden en investeren ook minder.

Dat zorgt voor zwakte in de Juglar, de cyclus van de vaste investeringen van 7 tot 11 jaar. In 2009 hadden we het vorige dieptepunt. De huidige Juglar duurt dus nog te kort om nu al naar het dieptepunt te gaan. (of de neergang duurt erg lang). Winsten zijn heel erg gevoelig voor een neergang van de Juglar.

De cycli die meebewegen met de vierjaarscyclus zien er ook niet goed uit. De presidentscyclus gaat betrekkelijk vaak niet goed als een president niet herkiesbaar is. De voorraadcyclus drukt de groei flink op het ogenblik in de VS. 0,7% in het derde kwartaal van 2015, naar verwachting 1,2% in het vierde kwartaal en in het huidige eerste kwartaal denk ik iets als opnieuw -0,7%. Dan moet het voorbij zijn, maar dat is alleen zo als de business sales weer stijgen. En bij dalende olieprijzen gaan die business sales niet stijgen. De olieprijzen dalen nu overigens zo snel dat de keer snel moet komen. Maar pas bij $50 nemen de problemen echt af.

Hebben we dat punt L van de vierjaarscyclus bereikt, dan gaat het vaak snel en hard omhoog. Veel beleggers zijn dan nog te belang om weer flink in aandelen te belegen en hebben dan vaak achteraf spijt. Gewoon discipline en steeds eenzelfde bedrag beleggen geeft daarom vaak de beste resultaten. Vasthouden aan je strategische portefeuille en dan van tijd tot tijd weer herbalanceren naar de bedachte gewichten gaat daarom zo vaak beter dan verwacht. Zo gaat het vaak niet, Na een koersdaling komt er crisisoverleg wat te doen en men besluit dat men te arm is om aandelen bij te kopen. De regelgever vaardigt dan vaak ook oekazes uit dat men geen extra risico mag nemen, omdat men te arm is. Zo ver is het nog niet. We zien de laatste weken wel een heel snel pessimistischer worden van de beleggers. Als de Juglar niet naar beneden komt is dat niet nodig. Als dat wel gebeurt, had ik voorzichtiger moeten zijn. Maar ik denk voorlopig dat het niet nodig is dat de S&P meer dan 20% van top daalt, er is geen recessie en de FED/ECB etc. worden echt wel aardiger. Dat kan dan natuurlijk toch wel gebeuren.

China laat niet met zich sollen, Taiwan kiest toch anti China

Er was een heleboel macro nieuws uit China. Iets slechter dan gedacht, maar beter dan gevreesd. 
De Chinese beurs was ervan omhoog. Misschien meer door het verhaal dat de staat alle zeilen moet bijzetten om groei in de buurt van 7% te krijgen. hierbij hoort geen grote uitstroom van kapitaal en ook niet een fanatieke bestrijding van corruptie.
Economische groei was 6,8% tegen 6,9% verwacht.

stabilisatie, dat geven de cijfers aan.
Europa ging er mooi mee omhoog, maar in de VS is alleen olie belangrijk.

Taiwan ging verder omhoog. De verkiezing van de China-onvriendelijke mevrouw was door werkelijk iedereen 100% verwacht en men was daar gewoon te veel op vooruit gelopen. Je moet daar overigens wel oppassen. Een van de populairste video’s http://www.wsj.com/video/china-taiwan-apology-puts-k-pop-in-different-key/23956D2A-B31C-435E-89E2-4E4FA54ED899.html?mod=trending_now_video_3 was van een meisje van een popmuziekbandje, een soort K3. Een vrolijk, jong, leuk meisje. Ze boog heel diep, ze verontschuldigde zich zeer. Ze had iets verschrikkelijk fouts gedaan. Ze was een beetje dom geweest à la Willem Alexander. Diplomatiek volkomen verkeerd. Omdat zij niet van koninklijke huize was, werd dat uiteraard niet vergeven. Haar manager had daarom besloten dat ze diep, zo diep mogelijk door het stof moest gaan (eigenlijk dat ze tot stof moest wederkeren, maar dat mocht niet). Uit het bandje gegooid moest worden voor optredens in China, maar zich wel eerst moest verontschuldigen. En niet zo’n beetje ook.

Zaten haar oren er nog allebei aan, ik zie er maar één? Was ze al in de zak van piet gestopt om naar Spanje gedeporteerd te worden? Moest ze zich in de billen laten knijpen op het station van Keulen?

Ze had het gedaan. Gezwaaid met vlaggetjes van Korea en Taiwan. De afvallige provincie van China. Er was maar één China en dat had maar een vlag, niet die van Formosa.

Kijk, ze leert het nog wel eens. Hierna boog ze dus diep, zoals het een goede Aziaat betaamt, als die iets verschrikkelijks heeft gedaan. Door schade en schande word je wijs…

The Financial Times – Missing Hong Kong publisher confesses on China state TV

Deze boekverkoper ook

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De beurzen gingen opnieuw behoorlijk omlaag (opnieuw via Jekyll & Hyde scenario, bijna elke dag was er ook een rally op de Amerikaanse beurs) en opnieuw was het vooral China dat de schuld kreeg. De nodige indicatoren staan nu op behoorlijk oversold, zodat op korte termijn enig technisch herstel mogelijk is. Er is paniek op de oliemarkt, de olieprijzen staan op een niveau waarop vrijwel geen enkel genoteerd oliebedrijf nog winst kan maken en het geloof groeit dat de olieprijzen nog lang onder de kostprijs van de niet –OPEC- producenten blijft. Er is een groeiende angst voor een recessie door zeer zwakke cijfers in de VS voor de industrie (een nieuwe daling van -0,4% van de industriële productie), tegenvallende detailhandelsverkopen (daling -0,1% terwijl een stijging was voorzien van 0,1%; dit wijst overigens door de deflatie nog niet op een recessie).

De groeiverwachtingen voor het vierde kwartaal in de VS hollen richting 0%, omdat men een behoorlijke voorraadcorrectie ziet (-0,2% vorige maand)  die niet voldoende gecompenseerd wordt door groei van de consumptie (hogere spaarquote; dit wijst overigens op meer groei als dit achter de rug is). Ook het optimisme voor het eerste kwartaal neemt af, al kan er een meevaller komen vanuit het nog steeds warme winterweer.

Het winstseizoen voor het vierde kwartaal is begonnen. De winsten en in mindere mate omzetten vallen tot op heden niet tegen bij de verlaagde verwachtingen, maar de outlook wel (bijvoorbeeld Intel).

China versterkt het thema van Quantitative Tightening door verkopen van Amerikaanse en Europese staatsobligaties door centrale banken van Emerging Markets. Daardoor daalde rente aanvankelijk nauwelijks. Duifachtige uitlatingen van diverse FED-gouverneurs en verder dalende beurzen zorgden uiteindelijk wel voor een daling van de rente in vooral de VS.

Het Beige Book van de FED zag nog steeds bescheiden groei in de VS vanwege inkomensgroei door de goede groei van de werkgelegenheid, die een iets minder goede consumptiegroei veroorzaakt en een verder verbeterende huizenmarkt, maar een krimp in de industrie.

Initial claims voor werkloosheid stegen iets, maar zijn nog laag. Het jolts rapport wijst op een doorgaande groei van vacatures en meer mensen die vrijwillig ontslag durven te nemen.

De Russell2000 zit in bear markt terrein met een daling van top van meer dan 20%, maaar het vertrouwen van het midden- en kleinbedrijf volgens NFIB steeg iets afgelopen maand. Ook het consumentenvertrouwen volgens de University of Michigan steeg iets, niet in lijn met de beurzen hetgeen ongebruikelijk is.

overpeinzingen

De beurzen dalen, met China voorop. Daardoor wordt de angst aangewakkerd dat er iets mis is met de economie. China exporteert ellende via deflatie en te weinig import. Kelderende olieprijzen, ook al groeit het olieverbruik in China. De Amerikaanse industrie zit duidelijk in een neergang, al zijn het alleen de onderdelen mining en utilities. Er is een winstrecessie in de VS, vooral vanwege het verdampen van winsten in de grondstoffensectoren.

High yield spreads en EMD spreads van met name de grondstoffenproducenten staan op zeer hoog niveau voor goede redenen.

De daling van de investeringen in grondstoffen drukt de groei in de wereld, maar dit wordt geleidelijk minder volgens Minack.

In China moet verdisconteerd worden dat de staat de beurzen niet onder controle meer heeft. De korte interbancaire rente is hoger dan de lange rente. Er is een enorme kapitaalvlucht. Rijke particulieren zijn banger aan het worden te worden aangepakt voor corruptie. Die dappere aanpak kost groei op korte termijn. Daar meer groei op korte termijn nodig is, zullen de hervormingen even de ijskast in gezet worden. Capital controls zullen de uitstroom bemoeilijken. De yuan is verzwakt om de industrie meer concurrentiekracht te geven en daardoor was er een extra prikkel geld naar het buitenland te brengen.

Al met al lijkt het plausibel dat er nog de nodige economische groei in China zal blijven, genoeg om de groei in de wereld te steunen.

http://econbrowser.com/archives/2016/01/the-next-global-recession-made-in-china

In de VS gaf het Beige Book, het economisch overzicht voor de vergaderingen van de FED, aan dat er een bescheiden groei is in de VS.  De werkgelegenheid groeit goed, de huizenmarkt is goed, maar er is krimp in de industrie.

Industrie is maar 12% van de economie (al enige jaren; daarvoor was het meer, rond 17% in 2008). Winsten hangen veel sterker dan 12% af van de industrie. Business sales dalen, doen het veel slechter dan retail sales (die overigens ook niet geweldig gaan). Er is een voorraadcorrectie gaande die de economische groei over het vierde kwartaal onder 0 kan brengen zelfs bij 2%+ groei van de consumptie.

We zitten nu in het belangrijkste deel van de winstcijfers in de VS over het vierde kwartaal. Die winsten zijn fors naar beneden bijgesteld en inclusief de winsten van de grondstoffensectoren dalen de winsten (op jaarbasis). Exclusief energie is er ook maar weinig stijging.

Is dat zo tegenvallend slecht? Ik denk dat het gezien de economische omstandigheden niet zo slecht is. De economische groei in het vierde kwartaal in de VS lijkt nauwelijks boven nul te zijn, de nominale groei is misschien wel negatief. De sterke dollar drukt de buitenlandse winsten. In zo’n situatie zagen we in het verleden sterk dalende winsten, niet ongeveer 0% winstgroei.

Als je bij zulke slechte economische omstandigheden nog steeds redelijke winstcijfers hebt, dan kun je hopen dat er redelijke winstgroei is als de economische groei in de VS 2-2,5% is, er weer een beetje inflatie is als de olieprijs niet meer daalt en de dollar een beetje stabiliseert. Er is dan namelijk nog niets mis met de winstmarge. Gaat het winstseizoen de koersen omhoog stuwen door de vergeleken met omstandigheden, de lage verwachtingen, redelijke cijfers? Intel liet zien dat dit niet zo waarschijnlijk is. De vooruitzichten op korte termijn voor de industrie zijn nog slecht en men reageerde dus zeer negatief op de outlook, terwijl winst en omzet over het vierde kwartaal redelijk goed waren.

Er is alleen maar geen recessie omdat de inflatie zo laag is.  

De laatste jaren is de periode december/maart er een met krimp in de Amerikaanse economie. Dit jaar zou het beter gaan, maar die verbetering is nauwelijks zichtbaar (tot nu toe; op jaarbasis zie je over december enig groeiherstel zelfs bij tegenvallende cijfers, zoals bij de retail sales over december).

En alweer valt de economische groei tegen vergeleken met de verwachtingen. Dat is al jaren zo en toch is de S&P per saldo behoorlijk gestegen.

Waar moet de beurs dan van omhoog gaan? 

Van economisch groeiherstel vanuit het dieptepunt van de voorraadcorrectie, fiscale stimulering en vanuit een daling van de spaarquote, van een keer van de olieprijzen (die kan niet eeuwig onder kostprijs van $50+ blijven, $28 is erg laag), van herstel in China via monetair beleid en het in de ijskast zetten van hervormingen, van minder angst voor de FED (de afgelopen week hebben diverse FED gouverneurs zorgen geuit over de inflatie, nieuw is de angst dat de inflatieverwachtingen te ver gaan dalen, ‘unanchored’ worden, d.w.z. minder dan vier renteverhogingen in 2016, misschien zelfs QE), van de ECB/BoJ die met extra verruiming moeten komen en van herstel in Emerging Markets vanwege concurrerende valuta’s. Misschien ben ik de echte reden niet op het spoor, maar een bear market (-20% van top), dat hoort toch niet zonder schok, zonder recessie in de VS, zonder een krap monetair beleid (zichtbaar in een omgekeerde rentestructuur). 
Er is al genoeg paniek en een vertrouwde bear voorspelt weer erg veel ellende, verkoop alles (vergelijk zijn profetie uit 2010 die gelukkig niet uitkwam http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2010/07/de-kamioenbeer-andrew-roberts-van-rbs.html)

D.w.z. na meer dan 10% daling lijkt het te laat om nog te verkopen, maar je moet dapper zijn om nu al te kopen.

industrie VS in recessie, toch groeit economie

(plaatje van Doug Short)
Industriële productie is al een tijdje aan het dalen. Als je alleen hierna kijkt, zou je concluderen dat de VS in een recessie zit.
De andere indicatoren waarop het NBER committee  beslist of er een recessie is laten wel groei zien. Daarom lijkt het bijna uitgesloten dat ziij zullen gaan concluderen dat de VS in een recessie zit. Het is niet uitgesloten, want de onderliggende indicatoren worden elke maand herzien en het blijft mensenwerk, gebaseerd op democratisch getelde meningen over of er een recessie.

Doug Short legt uit dat industriële productie een raar allegaartje is. Er zit de productie van nutsbedrijven in en die van mining. Die twee groepen krimpen heel hard, deels door het warme winterweer. Manufacturing is wel gegroeid.
Is dat erg? We zeggen dat de cijfers van China niet deugen. je kunt beter naar de Li Ke Qiang cijfers kijken van industrie, elektriciteitsproductie en vervoer per spoor. Dat zijn drie statistieken die een enorme afzwakking van groei laten zien in China. In de VS is dat ook het geval. Vervoer per spoor is ook in de VS flink aan het krimpen. De productie van nutsbedrijven kromp 2% vorige maand in de VS. De Amerikaanse versie van wel te vertrouwen economische indicatoren laat zonneklaar zien dat de Amerikaanse economie in oneindig grote problemen zit, misschien wel groter dan die van China

Bovendien is er nog een aanpassing nodig voor inflatie. Met de producentenprijzen die dalend zijn. En met de groei van de bevolking

Zo ziet het er minder dreigend uit. Industrie gaat al heel lang niet zo best. De groei moet al decennia uit de dienstensector komen. Voor de winsten van het bedrijfsleven is de industriële productie relatief belangrijk, dus de ISM blijft een kernindicator voor de aandelenmarkt.

De laatste tijd zijn de detailhandelsverkopen (gecorrigeerd voor inflatie) veel harder gestegen dan de industriële productie (met die moeilijke nooit goed gedane correctie voor prijzen).
In normale tijden lopen de reële detailhandelsverkopen mooi parallel met de industriële productie. In tijden van recessie blijven de detailhandelsverkopen beter liggen dan de industriële productie. Na de recessie wordt het gat niet erg ingelopen. Als je dat bekijkt, hoor je de doemdenkers zeggen: de VS zit in een recessie

De ISM loopt heel erg parallel met de mate waarin de industriële productie harder groeit dan de detailhandelsverkopen. De theorie is dat als de industriële productie minder hard groeit dan de detailhandelsverkopen er extra productie nodig wordt om aan de vraag te voldoen. Het zou een leading indicator moeten zijn. Dat kan ik niet in het plaatje zien, maar het plaatje geeft wel aan warom de ISM onder 50 moet zitten en dat de ISM moet herstellen als de detailhandelsverkopen blijven groeien.

China zorgt voor stress zichtbaar in verschil yuan markt en officiële koers

(plaatje via Bianco)
Zorgen over China zorgen voor een zeer onrustige beurs. Alhoewel het slechte macronieuws bekend lijkt en een en ander niet echt meer lijkt tegen te vallen blijft China de schuld krijgen van de huidige beurscorrectie.
Het is niet de macro maar vooral daarvan afgeleiden zaken die voor de koersdaling lijken te zorgen. De olieprijs krijgt extra op zijn donder vanwege vermeende zwakte in China, ook al groeit het olieverbruik daar gewoon verder. Record aantal autoverkopen lijkt ook niet te wijzen op minder olieverbruik.
De beurzen reageren enorm sterk op het wegzakken van de marktkoers van de yuan vergeleken met de officiële koers. Van de week kwamen die even bij elkaar (vanwege acties van de centrale bank), maar nu lopen de koersen weer uiteen.
Dat is een teken dat de overheid een en ander niet meer zo goed onder controle heeft. Dat is een schok voor vele beleggers. Men wil daarom nu dollars hebben in China in plaats van yuans.

http://www.bloomberg.com/news/articles/2016-01-14/the-market-thinks-china-s-currency-policy-drives-u-s-monetary-policy
Een en ander begint het beleid van de FED te beïnvloeden. Een zwakke yuan lijkt een renteverhoging van de FED vrijwel onmogelijk te maken

De olieprijs: momentum zegt val kan stoppen bij $29,60 of 28 of 23,40

De val van de olieprijs begint desastreuze vormen aan te nemen. Er is nu zo’n 70% af van de top. Bij aandelen ga je dan kijken of het faillissement in zicht is. Zo niet dan kan je vaak kopen, zij het dat je stalen zenuwen moet hebben, want 80% van top kan ook en dat is nog eens 1/3 van de prijs af.

De olieprijs gaat nog niet failliet, al klimaattopplannen ten spijt. Dat maakt olie dus interessant als belegging. Het koerspatroon moet asymmetrisch worden. Er kan veel meer bij dan af.

Er zijn natuurlijk wel vele onheilsprofeten die nog een enorme daling zien. Goldman Sachs roept al heel lang dat de olieprijs naar $20 kan en RBS roept nu dat $16 er aan komt.

Iedereen weet dat het aanbod nu groter is dan de vraag. RBS en anderen zeggen dat dit tot half 2017 zo blijft. Dat is niet ingeprijsd. Men blijft inprijzen dat de olieprijs stijgt en flink ook. Gedurende de hele val hebben nieuwe beleggers olie bijgekocht. Beleggers in olie, bijvoorbeeld de ETF’s, zitten op fenomenale verliezen. Het begint een beetje op het verlies van goudmijnen te lijken waar ik al een keer over blogde met eenzelfde soort strekking http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2015/09/goudmijnaandelen-pantelis-probeert-het.html. Bij goudmijnaandelen is men al voorbij het punt dat de meeste beleggers het met geen tang meer willen aanraken. Bij olie zijn er nog steeds liefhebbers genoeg om nieuwe flinke verliezen te lijden. We kunnen niet zonder olie, geen dag. D.w.z. er is nog geen overtuigende capitulatie en dat geeft aan dat de risico's nog steeds enorm zijn.

Het is moeilijk iets verstandigs te zeggen over de olieprijsontwikkeling op korte termijn. Op wat langere termijn lijkt een stijging van de olieprijs toch wel bijna zeker. $80-100 in 2018 lijkt me heel plausibel nu de investeringen in oliewinning instorten/ ingestort zijn.

Er is geen goed model voor de olieprijs. We weten niet meer wat fair value is, er is dus geen mean reversion naar die fair value. Er is volop modelonzekerheid en volgens een van de hoofdwetten van  Woody Brock is er dus trending van de prijzen.

Die moet excessief worden, voordat het omslaat. Maar wat is excessief?

Ik kijk dan vaak naar de koers vergeleken met het tienweeks gemiddelde.

In bovenstaand plaatje zie je dat de olieprijs WTI nu 20% onder dat gemiddelde staat. Dat is de afgelopen decennia een niveau geweest waarop vaak herstel plaats vond.

Af en toe was het erger. Het afgelopen jaar werd 0,76 en 0,72 aangetikt. Dat leidt tot een olieprijs van $29,60 en $28 (plaatje hieronder)

Het kan nog erger. De grootste dalingen qua momentum traden op begin 1986 en eind 2008. Toen ging er 40% af. Dat lijkt me een harde steun dan kom je uit op $23,40. Dan ga ik denk ik echt een overweging van grondstoffen adviseren. Ik denk dat je bij $28-29 ook al in actie kunt komen, want die laatste dollar daling, die prik je toch niet, dat is puur geluk.

Na een herstel op wie weet wel de door mij genoemde niveaus kan er overigens weer een nieuwe flinke daling komen. 

Geen garantie uiteraard, de onzekerheid is extreem en de volatiliteit van de olieprijs ook. Beleggen in grondstoffen is nu extreem riskant, dit hoort beloond te worden, maar helaas kan het nog steeds verschrikkelijk afgestraft worden.   

eerste week januari slecht= meer kans op slecht beursjaar

http://www.nytimes.com/2016/01/08/business/for-markets-january-is-a-cloudy-crystal-ball.html?_r=1
In de New York Times meldt Hirsch dat een slecht maand januari de kansen op een slecht beursjaar verhoogt.

Bianco had onderstaande tabel

Januari zegt niet alles. Na elke week dat de koersen dalen neemt de kans op een goed beursjaar af. Maar als de eerste week van januari negatief is, dan neemt de kans wel extra veel af. Het is nu een 50/50 affaire in plaats van een 60%+ kans.

http://ftalphaville.ft.com/2016/01/08/2149632/european-stock-markets-wonder-if-china-might-send-its-plunge-protection-team-their-way/

update vierjaarscyclus

Bovenstaand plaatje geeft de S&P500 aan gedeeld door het vierjaars voortschrijdend gemiddelde.
Dat is in de bull markt sinds 2009 behoorlijk hoog geworden.
In het grijs is  afgebeeld wat de S&P is  gedeeld door een schatting van het gecentreerde vierjaarsgemiddelde (twee jaar voor de datum tot twee jaar na de datum; ik veronderstel een doorgaande stijging van de stijging van de trend van de afgelopen jaren).

Tegenover de sterk stijgende trend zijn de koersen aan het afbrokkelen sinds eind 2014 en vooral na het stop zetten van aankopen in het kader van QE.
Er was een grote daling versus trend rond september en nu is er een tweede terugslag. Het lijkt erop dat de koersen aan momentum hebben verloren. Een normale daling van de vierjaarscyclus zou in twee flinke stappen zijn. Dan staan we vlak voor het begin van een nieuwe cyclus
De huidige daling kan doorgaan als de olieprijzen verder dalen omdat iedereen doorgaat met produceren en geld toegestopt krijgt van banken en beleggers om door te gaan met verliesgevend te produceren.
De vierjaarscyclus geeft aan dat een verdere daling mogelijk is, dat zelfs zwakke smoesjes zoals China aangegrepen kan worden voor een verdere correctie.

De grijze lijn is uiteraard speculatief. De trend gaat minder sterk worden in de komende twee jaar volgens onze beleggingskaart (uitgaand van een recessie in 2018 bijvoorbeeld).
Misschien gaan we op een lager niveau weer een stijgingstrend krijgen die redelijk is, een beetje zo'n lager niveau als het groeipad in het Nieuwe Normaal aangeeft.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

China en de olieprijzen trokken de beurzen naar beneden. De verbijsterende gewelddadigheden in Keulen en de nog onthutsendere beelden van verhongerde mensen in Syrië  en kernproeven in Noord Korea droegen verder bij aan de somberheid.
Het echt belangrijke economische nieuws was de zeer meevallende banengroei van 292.000 vorige maand in de VS met ook nog eens 50.000 opwaartse herzieningen van vorige maanden. De groei was ook nog eens in de beter betalende banen. De werkloosheid bleef op 5% steken. Jolts, nieuwe vacatures stegen weer. De lonen daalden met 1 cent per uur, maar op jaarbasis bleef de langzaam stijgende trend intact (nu 2,5% op jaarbasis).
De ISM manufacturing daalde naar 48,2. De industrie heeft het moeilijk, ook in de VS. Orders iets omlaag. ISM non manufacturing daalde naar 55,3, overigens nog steeds een prima cijfer.
De PMI's waren redelijk, niets bijzonders, in Europa en Japan.
In China viel de daling naar 48,2 tegen. Ook de groei in de dienstensector lijkt te vertragen. De beurs ging daar twee keer onderuit met het nieuwe circuit breaker systeem, dat pauzeert bij 5% en zo een verder daling forceert waarna bij 7% de handel voor de dag wordt stil gelegd. Dit nieuwe systeem werd na de twee dalingen naar de vuilnisbak verwezen. De Chinese beurs daalt vooral op de (bescheiden) daling van de yuan die net genoeg is om verdere kapitaaluitstroom te veroorzaken (de valutareserves van China dalen hard). In de rest van de wereld knoopte men de dalingen in China vast aan nieuwe economische tegenvallers, maar dat lijkt voorbarig. De Chinese beurs loopt totaal niet in de pas met de economie. Door de monetaire verruiming ziet de Chinees nu (even?) meer in vastgoed en obligaties dan aandelen.

Er waren slechte cijfers voor import en export van diverse landen waaronder Korea.
Een en ander was wel reden voor economen om de verwachte groeicijfers over het vierde kwartaal van 2015 naar beneden te zenden, naar ongeveer 1%.

De meevallende banengroei bracht het vertrouwen niet terug, wel de angst voor vier renteverhogingen van de FED in 2016 (zoals gouverneur Williams/ Mester en Hilsenrath beloofden), alhoewel die rücksichtslos door de markt uitgeprijsd werden. 
Ook het dalende handelstekort van de VS hielp niet.

De olieprijs daalde op volle kracht verder, zelfs tot onder de laagste punten van de kredietcrisis. De beurs valt mee met de olieprijs en zonder hogere olieprijs lijkt de aandelenmarkt niet op te kunnen krabbelen. De ruzie tussen Saoedi-Arabië, IS dat zich over de Libische olie ontfermt, Syrië, aanslagen in Egypte, het helpt allemaal niet om een geopolitieke premie in de olieprijs te krijgen. Het warme winterweer is aan het verdwijnen en dat kan misschien de val van de olieprijs stoppen.
Het sentiment is bijna even bearish als eind september, met als verschil dat veel brokers nu zeggen dat je geen 'buy the dip'- mentaliteit meer moet hebben nu de FED onaardig is geworden en het met de winsten niets meer wordt.