4 mei 2014

Bas Jacobs en Piketty

In de NRC van 3 mei becommentarieert Bas Jacobs het boek van Piketty:
Een terugkeer naar de 19de eeuwse renteniersnatie? Dat valt wel mee.

Inkomensverdelingen worden ongelijker naarmate de kapitaal/inkomensratio oploopt. En de natuurlijke weg is een stijging omdat lonen met 1,5% stijgen en je zo'n 5% op kapitaal verdient. Jacobs vindt het (ik denk terecht) tegenstrijdig dat Piketty stelt dat kapitaal overvloediger zal worden en arbeid schaarser en dan toch de loonstijging achter zal blijven bij de vermogensgroei.
Hij vindt het (net als ik, maar ik zou vooral de 18de eeuw bestuderen in Nederland, toen waren we een renteniersnatie) jammer dat Nederland niet meegenomen is in de analyse van Piketty. Nu is er recent wel een en ander gepubliceerd over de vermogens en inkomens in Nederland. De inkomensongelijkheid is betrekkelijk laag in Nederland (de top 1% krijgt maar 6%, terwijl dat in de VS 20% is) en de kapitaalongelijkheid lijkt ook minder dan in de VS, maar net als overal is kapitaal ongelijker verdeeld dan inkomen.

(plaatje https://twitter.com/OECD/status/461432501278216193/photo/1
met als commentaar Ritholtz: And still the Netherlands refuses to get its act together! http://www.ritholtz.com/blog/2014/05/tweets-of-the-week-4/)
Bas Jacobs ziet de kapitaal/inkomensverhouding in Nederland wel wat doorgroeien, maar niet de niveaus van de 19de eeuw bereiken. Spaarquotes kunnen en zullen veranderen (dalen) en daardoor zal een en ander wel eens anders kunnen verlopen.
Jacobs ziet het als enigszins curieus dat de twee belangrijkste vormen van kapitaal (het eigen huis en het pensioen) zo weinig belast worden en ander kapitaal wel belast wordt. Hij ziet niets in inkomstenbelastingtarieven van boven de 52%, want dat levert niets op, is schadelijk voor de economie.
Hogere belastingen op erfenis en kapitaal zijn niet zo schadelijk voor de economie en kunnen beter ingezet worden om mer belastinginkomsten te krijgen. Verder ziet hij niet veel in de Marxistische voorstellen van Piketty voor het draconisch belasten van de rijken.

N.B. ik geloof helemaal niet in een eeuwig sterk oplopende kapitaal/inkomensratio. Wel in een geleidelijk oplopende naarmate we rijker worden als natie. Onze theorie van verschuivende machten van de Kondratieffgolf zegt dat we bijna aan het eind zitten van de periode met toenemende macht van het bedrijfsleven. Na ongeveer 2018-2020 wordt die macht kleiner, waarschijnlijk afgedwongen door lagere werkloosheid en electorale dwang.
Slechts door een toeval is de kapitaal/inkomensratio zo toegenomen in de afgelopen jaren. In normale tijden krijgt de kapitaal/inkomensratio af en toe een dreun zoals 1929 door overspeculatie naast dreunen door oorlogen. Vandaar de grote klappen tussen 1914-1945. Daarna zette de daling van de kapitaalinkomensratio nog enige tijd door vanwege enorme belastingverhogingen voor de rijken (men slikte dit als noodlot vanwege de noodzakelijke wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, aflossing van staatsschuld) en hoge stijging van de lonen.
Nu had dus na 2006 weer zo'n dreun moeten komen in de kapitaal/inkomensratio. Aanvankelijk gebeurde dit, zowel de prijzen van huizen als aandelen en credits gingen door de grond. Maar anders dan na 1929 kwam er een enorme hoeveelheid monetaire stimulering. Die bracht uitzonderlijk snel de waarde van kapitaal versus inkomen terug op de oude niveaus. Dit gebeurde op een manier waarbij de kapitaalongelijkheid explodeerde. Eigenlijk is het heel logisch als een (niet te groot) deel hiervan wegbelast zou worden . De gevestigde belangen brengen alle hens aan dek om dit te voorkomen. Dat zal enige jaren lukken, maar niet lang, want de kiezer wil dat zijn zorgkosten betaald worden en dit gaat waarschijnlijk uiteindelijk voor de American Dream in de meeste landen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten