De vooruitblik 2016 die een terugblik lijkt te zijn: Meer van hetzelfde alhoewel

Amerika. Weer 2-2,5% economische groei. Misschien ietsje meer door de fiscale stimulering. Doorgaande groei van de werkgelegenheid, zij het ietsje langzamer en enige reële loonstijging, misschien iets meer dan de afgelopen jaren. De huizenprijzen stijgen langzaam door (ietsje minder volgens Calculated Risk dan de huidige ruim 5%). De lage olieprijs drukt de groei in de grondstoffensectoren en transport.   

Europa. De groei lijkt door te zetten. 1,5%, misschien wel 2% met Nederland voor de afwisseling in de voorhoede door de fiscale stimulering, het herstel van de vastgoedmarkten en de concurrerende euro. Saai, dat is maar goed ook.

China. We zijn gewend geraakt aan afzwakkende groei in China, maar in de officiële groeicijfers is het nauwelijks te zien. Men blijft volhouden dat de groei ongeveer 7% is. Links en rechts vallen er klappen in delen van de industrie, lijkt er hier en daar te veel gebouwd te zijn, worden er nog steeds voorraden afgebouwd. De nominale groei is nu ook 7%, misschien nog iets lager en in de nominale groei is veel meer afzwakking te zien dan in de reële groei. De dienstensector groeit harder, de industrie minder. De consumptie groeit niet helemaal mee met de dienstensector en daardoor lijkt de groei verder af te zwakken richting 6%. Men stimuleert de economische groei met meer infrastructuur (dat wordt steeds moeilijker), een lagere rente (daardoor barst de vastgoedbom niet) en een iets zwakkere yuan (niet veel zwakker, anders wordt de koopkracht van de consument aangetast).

Geen spannend verhaal.

Olie. Hier is het prijspad volkomen onduidelijk. De productie is momenteel groter dan de vraag, voor een deel door het warme winterweer. De productie wordt teruggebracht, maar dit gaat betrekkelijk langzaam. Enkele OPEC-landen willen meer olie produceren. Dat lukt meestal niet zo best (Iran, Irak, Nigeria, Venezuela, Libië, Saoedi-Arabië), maar enkele landen lijken te slagen in een hogere productie, waardoor de totale productie nauwelijks daalt. De vraag neemt toe in het westen, maar die in de OPEC-landen wordt afgeremd (minder subsidie op benzine).

Iedereen roept dat op korte termijn de olieprijs moet dalen, maar op middellange termijn moet stijgen. Dat lijkt dan ook erg voor de hand te liggen en de termijnprijzen voor olie zijn dus veel hoger dan de spotprijs. Er zijn heel veel beleggers die altijd geloven in olie als goede belegging. Wat had de afgelopen honderd plus jaar meer opgebracht dan een belegging in Shell? Ik kan niet eens iets bedenken (al zal de Foreign and Colonial Investment Trust denk ik redelijk in de buurt komen).

De lage olieprijs zorgt voor zwaar weer voor de nodige oliemaatschappijen (en olielanden). De zwakke broeders zullen overgenomen moeten worden en dar reduceert de investeringen van de sterke handen. Dat verhaal van een stijgende olieprijs op termijn staat als een huis. Alternatieve energie gaat olie op lange termijn vervangen, maar niet voldoende in de komende tien jaar.

De olieprijs is volatiel en net als bij de rente lijken de absolute uitslagen niet kleiner te worden naarmate de prijs lager is.  Een en ander wijst denk ik op een olieprijs die meer stijgt dan is ingeprijsd voor 2016, al zal het niet veel zijn gezien alle productiecapaciteit die in de VS en Canada in de mottenballen gelegd wordt. Vreemd dat de twee jaar vooruit drie jaar inflatie zo enorm laag is. De olieprijs gaat over enige tijd hoogstwaarschijnlijk stijgen. Dan krijg je echt wel inflatie, meer dan de ongeveer 1% die is ingeprijsd, vooral bij een zwakke euro.

 De rente. De FED gaat de rente verhogen in 2016 en de ECB niet. Hoe vaak gaat de FED met het rentewapen schieten? Vier keer zoals ze zelf zeggen of twee, misschien drie keer volgens de markt? De markt heeft bij de rente meestal gelijk. De huidige berekeningen geven aan dat een korte rente boven 0,75-1% de groei echt gaat remmen. De FED wil dit nog niet echt. Alleen als de inflatie uit de hand dreigt te lopen vanwege andere zaken dan stijging van grondstoffenprijzen, zal de FED de rente verder willen verhogen. Als de lange rente vanaf de huidige niveaus nauwelijks oploopt, dan zal de FED hierin een bevestiging zien dat een hogere rente dan 0,75-1% onverantwoord is.

Een en ander wijst op weinig beweging van de lange rente. Inclusief roll down effect blijft het gevaarlijk fors in te spelen op een stijgende rente. Iedereen denkt dat dit gebeurt en het is dan ook ingeprijsd. Niet erg fors, maar toch. Roll down is een soort zwaartekracht en de strijd tegen zwaartekracht is vaak een ongelijke strijd (denk maar aan al die goede voornemens om komend jaar echt (ik denk aan vijf kilo) af te vallen).

Aandelen. Iedereen gaat voor de landen met zwakke valuta’s behalve de zwakke valutalanden van de Emerging Markets. Europa moet het gaan maken vanwege het startpunt van redelijke waarderingen en goede winstgroei vanuit lage marges en een concurrerende euro. Amerika is onduidelijker, maar het kan heel goed weer een 12% jaar worden op iets hogere waarderingen en een beetje winstgroei (ex olie; winstmarges lijken niet veel te kunnen stijgen).

Aandelen Emerging Markets moeten toch een keer de weg omhoog vinden. Dat kan alleen bij stijgende/ stabiliserende olieprijzen en bij ondergewaardeerde valuta’s. Dat is niet zo onwaarschijnlijk.

Onroerend goed. Commercieel onroerend goed in de VS begint prijzig te worden en er wordt steeds meer bijgebouwd. Nog niet onmiddellijk dramatisch, maar het begint gevaarlijk te worden de trend voor commercieel vastgoed klakkeloos dor te trekken. Voor koophuizen lijkt dat nog wel te kunnen. In de Eurozone is men ineens heel optimistisch vanwege het achterblijvende herstel en de betere huurrendementen vergeleken met de rente dan in de VS. Er zijn echter te veel kantoren en winkels, vooral in Nederland. Ook hier is het moeilijk van de consensus af te wijken: optimistischer voor de eurozone en voorzichtiger voor de VS.

O,o, wat een consensus. De markt doet per definitie niet wat de consensus denkt. De markt produceert altijd iets in de geest van This time is different, ook al is de wereld deze keer helemaal niet zo anders.

Als je dat gelooft, moet je eerder denken aan dalende rentes, aandelenkoersen die wat dalen en een zwakke dollar. Of juist flink het tegenovergestelde.