laat links zien wat er gebeurde in het verleden als een land een bepaalde hoeveelheid overheidsschuld had, dit is hetzelfde plaatje als de gecorrigeerde versie van Reinhart Rogoff. Overhiedsschuld is geen goede voorspeller van economische groei in de komende jaren.
Het plaatje rechts laat zien dat lage groei in de voorafgaande jaren wel een goede verklaring voor de hoeveelheid overheidsschuld. Ooraak en gevolg lijken dus andersom te zijn aan wat reinhart Rogoff beweren.
Het verhaal van Miles en Wang is ronduit vernietigend voor de analyse van Reinhart/Rogoff, niet alleen door het nog eens bewerken van de cijfers maar vooral ook de nuchtere kijk op wanneer schulden goed (dan wel slecht) zijn.
Alleen onder bepaalde
omstandigheden is 90% staatsschuld erg slecht. Die bepaalde omstandigheden doen
zich overigens wel ongeveer voor in Europa en Japan (de hoop is dat Abenomics
zinvol investeert, hervormingen doorvoert).
- De hoeveelheid schuld ten opzichte van het
BNP is slechts onder bepaalde omstandigheden een voorspeller van lagere
groei
- De politiek is een belangrijkere factor:
corruptie, bescherming van gevestigde belangen of prikkels voor
bedrijfsleven, goede investeringen overheid
- Waaraan wordt geleend geld besteed: aan de drie goede doelen (1. R&D, bepaalde infrastructuur, 2. belastingverlaging/ kredietverlening voor meer private investeringen. Student loans(maar nu…),3. SWF (Singapore), zou ook kunnen zijn belastingvrijstelling voor Nederlandse pensioenopbouw); dit laatste punt betekent dat de netto schuld veel lager is dan de bruto schuld (zoals in Nedrland, Japan, Italië)
Zelf denk ik verder ook aan:
- Zit het land in een catch up fase: dan zijn
veel meer investeringen nodig en mag er meer schuld zijn
- demografie in lijn met hoeveelheid schulden?
- maken de bond vigilantes het leven onmogelijk, dan is duidelijk dat te veel schuld slecht is (d.w.z. ja voor Zuid Europa, nee voor Japan, VK en veel EM).
- Het maakt veel uit of je in je eigen valuta leent, buitenlandse schulden zijn veel sneller een reden voor de bond vigilantes om in te grijpen. Ook bij een gouden standaard gaat een en ander veel eerder mis.
-
Een en ander houdt in dat je als overheid niet zo benauwd hoeft te zijn voor een overheidstekort, mits je maar goede schuld maakt via investeringen die nuttig zijn.
- Overigens moet je bij een slechte demografie en een bubbel op de vastgoedmarkt heel wat meer oppassen met schulden maken. De economie aanzwengelen via de bouw is vaak een goed idee, maar daarvoor moet je wel de bouwsector niet te groot laten worden (zoals in Spanje). In Nederland zou je bijvoorbeeld meer in de seniorensector kunnen bouwen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten