28 april 2013

Grantham denkt dat we het beter krijgen dan Malthus voorspelde

Eens per kwartaal doet Jeremy Grantham van GMO kond van zijn zieleroerselen op lange termijn. Vaak gaat dat erover dat aandelen te duur zijn, maar de laatste kwartalen ziet hij het somber in voor de mensheid op lange termijn: we verbruiken gewoon te veel grondstoffen, vernietigen de landbouwgronden via overmatig gebruik van kunst mest etc. waardoor je over de nodige decennia een enorme rekening gepresenteerd krijgt, in lijn met wat Malthus voorspelde.
Malthus voorspelde dat de bevolking steeds te hard zou groeien, waarna door hongersnood er een correctie kwam naar niveaus waarop weer genoeg voedsel geproduceerd kon worden.

Tot de tijd waarin Malthus leefde ging het inderdaad zo. Bevolking groeide exponentieel en de productie lineair en dat gaf van tijd tot tijd dramatische problemen. Toen kwam de Industriële Revolutie en alles werd anders. Productiviteitsstijging zorgde ervoor dat bevolkingsgroei niet in toom werd gehouden via hongersnood. Malthus had niet voorzien dat de mens kolen, olie etc zou gebruiken op grote schaal.
Grantham haalt een geschrift van Ophuls aan, dat beschavingen op zes manieren uiteindelijk falen. Hij staat sympathiek ten opzichte van deze theorie, maar begint toch te geloven dat de mens nog een kans heeft de onheilsdans te ontspringen.

Grantham begint positiever te worden over de kans dat de mens in welvaart kan voortleven terwijl hij nog steeds zo veel grondstoffen wil verbruiken. De groei van de wereldbevolking gaat dramatisch afzwakken in de komende decennia en zal zelfs gaan krimpen. Het aantal kinderen per vrouw begint bijna overal onder het vervangingsniveau te komen, zelfs in arme landen. Het afgelopen decennium heeft men de verwachting voor het aantal kinderen per vrouw flink naar beneden bijgesteld voor tal van landen. Men verwacht niet langer dat over enkele decennia in Jemen twee keer zo veel mensen wonen als in Duitsland, in Iran 200 miljoen mensen etc. Overal in Azië gaat de bevolkingsgroei fors terugvallen en later zal dat ook in Afrika gebeuren. In Europa en Amerika is dit al gebeurd.

D.w.z. de vraag naar grondstoffen blijft niet exponentieel stijgen.

Grantham ziet de prijzen voor hernieuwbare energiebronnen flink dalen in de toekomst en dat zou net op tijd kunnen zijn voordat de schade aan het milieu te groot wordt.
Goedkope alternatieve energie komt er dankzij China. Als alternatieve energie eenmaal goedkoper is, dan wordt het dominant en de kans dat de wereld gered wordt begint groot te worden.

Grantham heeft het nog niet eens over dematerialering van de behoeften van de mens. Die kans is vooral ook groter aan het worden, omdat we allemaal een soort prosument beginnen te worden. In de komende decennia zullen mensen het minder belangrijk vinden dat ze zo veel dingen bezitten. Als ze maar gebruik kunnen maken van de dingen en diensten die we nodig hebben, dan zal dat genoeg zijn. Vroeger hadden mensen enorme verzamelingen muziek en dat besloeg boekenkasten vol elpees of CD's. Nu staat alles op een USB-stick of men gebruikt gewoon Spotifie. Idem voor boeken. In de komende decennia zal dat voor steeds meer spullen gaan gelden. Men heeeft geen auto meer nodig, de door computer gestuurde auto zonder chauffeur is eenvoudig te bestellen.
Dit gaat ervoor zorgen dat de mens veel minder grondstoffen nodig heeft dan men nu denkt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten