15 december 2012

Gat tussen productiviteit en lonen steeds groter: maar nog voor hoe lang?

De laatste tijd begint men steeds meer te schrijven over hoe onrechtvaardig de inkomensverdeling in de VS is geworden (dat komt door het fiscale klif waarbij de rijken een hogere belasting te moeten betalen. Dat produceert een niet aflatende stroom verhalen dat dit heel rechtvaardig is (democraten), slecht voor de productiviteit (republikeinen) en werkgelegenheidsgroei).

De armste 99% ziet gemiddeld bijna niets  terug in zijn loon van de mooie productiviteitsstijging sinds vooral 1990. De loonontwikkeling wijkt steeds meer af van de productiviteitsontwikkeling (niet alleen in de VS, in alle westerse landen)

Men schrijft dit toe aan de digitale revolutie, die net als de Luddites bij de start van de Industriële Revolutie,  veel productiviteit veroorzaakt die velen werkloos maakt. Deze keer komt er dan nog het uitbesteden van de industriële productie naar de Opkomende Landen bij (alhoewel beslist niet een nieuwe ontwikkeling).
Daar de meeste Amerikanen steeds dommer worden is de digitale revolutie een steeds groter probleem aan het worden. Marc Andreessen zei het al: er zijn nog maar twee soorten mensen: de groep mensen die programmeren, bepalen wat computers doen en de mensen die moeten doen wat de computers zeggen. Die laatsten verdienen steeds minder.
(http://www.theatlantic.com/business/archive/2012/12/a-giant-statistical-round-up-of-the-income-inequality-crisis-in-16-charts/266074/)
Al die somberheid is overdreven. In de lange golf, de Kondratieffgolf, heb je lange preioden waar de longroei achterblijft bij de productiviteitstijging en perioden waarin de lonen zelfs harer groeien. De laatste keer dat we dit zagen (in Europa beter dan in de VS) was de periode 1964 (de loonexplosie, de demonstraties om 85 gulden schoon (per week)te krijgen) tot het akkoord van Wassenaar in 1981.
Deze tijd komt terug, maar de werkloosheid moet eerst voldoende laag zijn en de tijdgeest moet de te lage lonen onacceptabel vinden. In Nederland en de VS is men bijna zo ver, rond 2018-2020 kan de keer al komen (dan branden zelfs in Amerika de nivelleringsfeestjes los)). Men gaat dan stemmen voor een hogere belasting op de winsten, omdat men niet meer zo bang is voor oplopende werkloosheid als de lonen stijgen. In de VS kan hiervoor de reden zijn dan men in 2020 zelfvoorzienend is geworden in de energievoorziening (hier zijn vele miljoenen extra banen voor nodig), dit de industrie energiekostenvoordelen oplevert waardoor de industrie groeit,  en dit zo veel zelfvertrouwen oplevert dat men een hoger loon durft te vragen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten