5 maart 2010

De nachtmerrie van de actuaris


Hewitt heeft op zijn site allerlei aardige grafieken staan van het risico van lang leven. Dat is een enorm risico voor pensioenfondsen. De verwachte levensduur stijgt. Ik heb vaak verkondigd dat elke 7 jaar er een jaar levensverwachting bijkomt. Actuarissen waren aanvankelijk niet erg onder de indruk van die verwachte levensduurstijging, omdat die vooral neersloeg in een betere kans om 65 te worden. De verwachte levensduur van de 65jarige man steeg veel langzamer, ongeveer 1 jaar per 20 jaar (zie plaatje van Hewitt; hetzelfde geldt ook voor vrouwen natuurlijk; de laatste decennia doen Nederlandse mannen het slecht zoals de vergelijking met de VS laat zien, gelukkig herstelt Nederland zich weer en kunne we het weer winen van al die McDonalds coach patatoes). De laatste jaren is echter een akelige versnelling opgetreden. Mensen van 65 tot 80 hebben sinds enkele jaren ineens een flink aantal jaren extra leven te verwachten. Actuarissen gebruikten tot voor kort sterftetafels op basis van de verwachte levensduur van het moment. De grafiek laat zien dat dit niet erg conservatief is: iedereen kan berekenen dat de komende generatie ouder wordt dan de vorige en dat de verplichtingen dus berekend moeten worden op een langere levensduur dan nu zichtbaar is. De toezichthouders op pensioenfondsen en uiteraard ook de verstandige actuarissen (waar er gelukkig veel van zijn) zagen dit ook en drongen met succes aan op sterftetafels waarin de stijging van de levensduur wordt verdisconteerd. In de laatste 15 jaar is de levensduur daarom met 10 jaar bijgesteld. Men leeft ineens 30% langer na pensionering. Dat is een mokerslag voor de verplichtingen van een pensioenfonds. Eerst moesten ze 2% meer rendement halen dan de rekenrente om te kunnen indexeren, nu moeten ze ook nog 1% extra rendement halen omdat hun deelnemers maar niet op tijd volgens de sterftetafels doodgaan. De babyboomer bakte al een poets voor de mensen die na 1970 geboren werden door huizen onbetaalbaar te maken, nu presenteren ze ineens aan dezelfde generatie de rekening dat ze niet op tijd volgens de oude sterftetafels doodgaan. Inflatie is niet onvoorwaardelijk gegarandeerd door pensioenfondsen, maar lang leven (nog) wel. Dus die tegenvallers van langer leven moeten gefinancierd worden en dat kan alleen ten koste van de toekomstige verplichtingen. De jeugd rebelleert hier niet tegen en electoraal zal de babyboomgeneratie afdwingen dat hun pensioenen betaald worden. Helaas zal dat een nominale uitbetaling zijn en niet een reële.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten