14 maart 2010

de zwanenzang van de devaluatiewedloop


Krugman haalde op zijn blog (http://krugman.blogs.nytimes.com/2010/03/11/chinas-swan-song/) de Australische econoom Trevor Swan aan die met zijn analyse van de vier ongelukkige stadia waarin een economie kan verkeren (zie plaatje via blog Krugman) plausibel maakt dat China moet revalueren. De inflatie dreigt op te lopen door te sterke economische groei. In die situatie zat West Duitsland na 1960 en dat leidde tot menige revaluatie van de D-mark. Uit het plaatje kun je ook halen dat Japan moet devalueren (inflation deficit bij onderbezetting van de economie).
Een complicerende factor is dat er meer doelstellingen zijn dan de twee genoemde. Dat gaat fout volgens Tinbergen. Je moet je echt concentreren op de twee die het belangrijkste zijn. Dat doe je binnen bepaalde voorwaarden. Swan koos ervoor tegen elkaar af te wegen werkloosheid bij een nog acceptabele inflatie en de handelsbalans (via de wisselkoers).

In de Kredietcrisis zie je dat het wisselkoerswapen door heel wat landen is ingezet. Door de onderbezetting/ hoge werkloosheid was er geen inflatiegevaar bij devaluatie.
Het waren vooral de satellietvaluta's die in de devaluatiewedloop flink vielen (Engels pond, Zweedse kroon versus euro; Australische dollar, Mexicaanse peso, Braziliaanse real tegen de dollar; de Singapore dollar, Koreaanse won etc. tegen de yen en renminbi).
Voor diverse landen betekende dit een snel herstel (Australië, Singapore, Korea, Taiwan, Brazilië, Mexico) en werd de te grote daling voor een beoorlijk deel ongedaan gemaakt (A$, BRL o.a.). Dat is ook logisch volgens het plaatje, er kwam te veel inflatiegevaar in Australië en Brazilië terwijl de economische groei weer goed was.

De hoofdvaluta's zaten en zitten in de knel. De VS koos voor groei, Europa en Japan voor stagnatie. De euro en yen moeten devalueren.
In Japan is dat onafwendbaar geworden. Je kunt nog wat tegenstribbelen zoals Nederland in de jaren 30 deed, maar uiteindelijk moet je valuta er aan gaan als de groei niet herstelt.
In de jaren 30 ontstond een devaluatiewedloop omdat iedereen in het quadrant van inflation deficit kwam of unemployment surplus.
Nederland heeft geen goede herinneringen overgehouden aan dat tegenstribbelen. De gulden bleef lang sterk maar kwam uiterst zwak uit de Tweede Wereldoorlog. Nederland betaalde zijn staatsschuld maar het geld was eerst voor een groot deel afgestempeld via het tientje van Lieftinck. Dat was denk ik niet anders gegaan als de gulden eerder was gedevalueerd, want na 1945 was er geen keus: je moest groei krijgen via een valuta die goedkoop was tegen de dollar. De beoordeling van de dollar was toen totaal anders dan nu. De dollar werd op F 3,81 gezet (1$=€1.72) en gezien als baken van stabiliteit, veiliger dan goud: je moest dollars kopen om je van koopkracht te verzekeren, bij andere valuta's liep je het risico dat ze plotseling niets meer waard werden, zoals bij Duitsland of Japan.

Volgens Patrick Arthus van Natixis kan de euro zwak worden, omdat het niet langer in het belang van Duitsland is om een sterke euro te hebben. Duitsland heeft sinds de invoering van de euro het spelletje gespeeld concurrerend te worden in de Eurozone via relatief hoge productiviteitsstijging en efficiënte uitbesteding naar Emerging Markets. Dat veroorzaakte een prachtige groei van de export naar de Eurozone, vooral naar de PIGS. Dat spel is uit, op snel groeiende export naar de PIGS moet je niet meer inzetten. Dus moet je inzetten op exportgroei naar lanen buiten de Eurozone en dat gaat het simpelste met een lagere euro. Duitsland voegt zich daarmee bij het rijtje landen dat een lagere euro wil hebben. Frankrijk wilde dat al langer en de PIGS willen het nu helemaal. Of de ECB zal gehoorzamen is onduidleijk, omdat ze alleen naar de inflatie kijken. De kerninflatie is te laag aan het worden en dat betekent dat je volgens het plaatje van Swan net als Japan het beste op devaluatie van je valuta kunt spelen. Er zijn dus goede redenen waarom de ECB rentestijgingen van de FED of de Bank of England (na de verkiezingen in de VS?) niet zou moeten volgen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten