Al een tijdje vergelijk ik en de nodige andere strategen de koersontwikkelingen van 2010-2011 met die van 2004-2005. De S&P500 en de AEX stonden in 2004-2005 ongeveer op hetzelfde niveau als 2010-2011. De laatste twee maanden is de stijging van de aandelenkoersen veel harder gegaan dan in 2005. Het verband met 2005 lijkt te zijn verbroken. 2005 was de laatste maanden een nog niet optimistisch genoeg scenario voor de beurs van 2011.
2011=1929?
Komt er nu een flinke correctie om de koersontwikkelingen weer naar het niveau van 2005 te brengen of nog lager? Dat is het basisscenario van de Nieuwe Normalen, de Roubini's, Rosenbergs en Edwardsen van deze wereld (zij dromen van het plaatje in de Wall Street Journal, maar excuseren zich nog steeds als ze geluiden laten horen die als bullish opgevat kunnen worden). Ze zijn door de ontwikkelingen in het Midden Oosten trots op hun consistente bearish houding sinds 2009. Nu komt dan toch eindelijk de grote kladderadatsch die bij een ijskoude winter van de Kondratieffgolf hoort, het huidige herstel was slechts een papieren herstel gebaseerd op het failliet maken van de overheden en centrale banken. De uit de hand lopende olie- en voedselprijzen zullen zorgen voor de genadeslag, een flinke recessie à la de jaren 30. Een opstand in Saoedi-Arabië is nog maar een kwestie van dagen of weken en brengt olieprijzen naar minstens $ 220 per vat.
In Europa kunnen politici het niet eens worden over steunmaatregelen aan Ierland en daardoor moet er enorm afgeboekt worden op Ierse bankleningen. De kredietcrisis is dan onmiddellijk in alle hevigheid terug. De meerderheid van de Europese banken gaat dan de komende zeven maanden failliet en krediet kan er niet meer verschaft worden In de VS wordt de overheid afgeschaft en komt er geen verhoging van de schuldenplafonds voor Amerikaanse staatsleningen. Alle ambtenaren ex defensiepersoneel en enkele andere onmisbare overheidsdienaren worden ontslagen en Treasuries gaan in default. De huizenprijzen in de VS gaan nog minstens 30% achteruit en meer dan de helft van de huiseigenaren levert de sleutel in bij de failliete hypotheekbank. Fannie Mae en Freddie Mac hebben minstens $1000 miljard extra kapitaal nodig dat ze slechts aan kunnen trekken tegen een rente van 20%+.
Dat is het 1929-scenario.
2011=1995+
De laatste dagen beginnen echter steeds meer mensen een positiever scenario dan 2005 van stal te halen. Barrons (http://online.barrons.com/article/SB50001424052970204309104576172453956265950.html?mod=BOL_twm_col): The underappreciated upside risk, zegt deze week dat door de fiscale gulheid van Obama de vaste investeringen waarbij je dit jaar onmiddellijk 100% mag afschrijven helemaal door het dak zullen gaan (Dumas, Lombard Street Research) en de groei van het BNP met minstens 2% naar boven zullen stuwen. (Dumas is van nature een bear en meldt daarom ook: in 2012 komt dan de rekening net als bij cash for clunkers (subsidie om autowrak te dumpen, waardoor na afloop de autoverkopen instortten)). Of Epstein in Barrons deze week: On the Brink of a Breakout?
Net als in 2005 en 1995 begint na een baanloos herstel uit de recessie ineens de werkgelegenheidsgroei heel hoog te worden.
De autoverkopen stijgen gigantisch, als je de indicatoren hiervoor mag geloven. Volgens Citicorp is de surprise indicator voor economisch nieuws noog nooit zo hoog geweest.
De huizenmarkt van de VS kan onvoorstelbaar hard herstellen. De huidige nieuwbouw is haast niet te begrijpen zo laag gezien de demografische nood. De timing van het herstel is moeilijk, men heeft zo vaak te vlug de vlag uitgestoken, dat niemand meer durft te voorspellen dat de huizenbouw als een tierelier gaat aantrekken in de VS, terwijl dat op zeker moment onafwendbaar is. En help, dat moment zou wel eens heel nabij kunnen zijn (zie ook de cover van Barrons: de aankoop van het tweede huis is plotseling weer in).
Ondertussen verbaast de groei van de productiviteit in de VS enorm, net als in 1995. Men wil gewoon niet zien dat de internetrevolutie aan het leiden is tot hoge multifactorproductiviteitsstijging (dat woord past niet op scrabblebord, maar het is de term voor efficiencywinst door slimmer te werken en te organiseren).
Alles wijst erop dat de economische groei ongekend sterk onderschat wordt.
De groei in de opkomende landen blijft sterk en men moet daar zwaar investeren om de productiecapaciteit uit te breiden, dat gaat via aankopen in het Westen. De exportgroei wordt zwaar onderschat.
Ondertussen is Bernanke heel wat royaler dan Greenspan in 2005 en de ECB ook, zelfs als deze de rente drie keer verhoogt.
Kortom, we hebben een 1995+ scenario voor het Westen, terwijl het voorspoedscenario voor de opkomende landen gewoon doorgaat.
N.B. niet alleen de koersontwikkeling is nu gunstiger dan in 2005, ook de winstontwikkeling en de surplusliquiditeit. De exportwinst naar de opkomende landen is veel hoger. De mogelijkheden om de kredietgroei uit te breiden voor het bedrijfsleven zijn veel gunstiger dan in 2005 (banken hebben nu 100* zo veel vrije reserves; Aziatische centrale banken moeten in kredieten beleggen om hun enorme valuta-aanwas weg te kruien, Sovereign Wealth Funds zijn nu minstens twee keer zo groot etc.). De bezettingsgraad is nog steeds ver beneden normaal waardoor de winstmarges verder horen te verbeteren.
Alleen het verhaal van de opstand in Saoedi-Arabië lijkt dit verhaal te kunnen omkegelen. Dat is nog steeds niet het basisscenario. Men gaat komende week wel protesteren, maar niet om het koningshuis weg te krijgen. Men wil inspraak krijgen bij benoemingen in hoge functies. Dat is niet belangrijk genoeg om je te laten doodschieten bij een demonstratie. Dat moet toch op de wijze van communistisch China op te lossen zijn. D.w.z. toch wel enige onrust, maar betogers weten dat ze kansloos zijn (bij Libië praten we over een no fly zone, bij Saoedi-Arabië valt de VS onmiddellijk binnen, dat kunnen ze met de troepen die de Straat van Hormuz open moeten houden en waar zelfs Iran zo veel ontzag voor heeft dat ze niet dreigen met het sluiten van de Straat van Hormuz).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten