De case voor lage groei in de komende jaren berust op twee pilaren: er wordt niet geïnvesteerd, waardoor de productiviteitsgroei laag zal zijn en schuldafbouw door de consument en overheid.
Dat geldt dan uiteraard allen voor het westen, want in opkomende landen liggen de zaken heel anders. Maar egocentrisch als we zijn denken we die 85% van de wereldbevolking even weg, die vinden we niet belangrijk als het erom gaat de misère in de wereld te verklaren.
Zelfs met die enorme hulp, gaat het rampspoedscenario van het Nieuwe Normaal niet zoals alle grote economen hebben uitgelegd.
Goldman Sachs is af aan het rekenen met dat nog vele jaren deleveragen in de private sector: in de VS gaat de komende jaren het tegenovergestelde gebeurde (zie plaatje in post van enkele dagen geleden over de kracht van de donkere kant).
De productiviteitsstijging in de VS is de afgelopen jaren veel hoger geweest dan normaal bij zo’n lage groei, vooral in de periode dat de werkloosheid opliep. Dit heeft men nooit goed uit kunnen leggen.
In ons boek hebben we hier een goede verklaring voor: de opkomst van de macht individuen. Hierdoor stijgt de multifactorproductiviteit (efficiëntie), het deel van de productiviteitstijging dat niet is uit te leggen door stijging human capital en meer investeringen in fysiek kapitaal.
Door de opkomst van de macht individuen kunnen de innovaties uit de ICT Revolutie, vooral via internet, veel efficiënter toegepast worden. Vakbonden kunnen reorganisaties niet meer tegenhouden. Het bedrijfsleven blijft doorgaan met kostenefficiënt organiseren, ook in tijden dat het goed gaat (ongeveer verhaal Goldman Sachs uit Brave New Business Cycle).
Het gevolg hiervan is dat de groei van de werkgelegenheid sinds 1990 wat tegenvalt vergeleken bij de groei van de economie. Het valt niet erg tegen, want het is in lijn met wat je kunt verwachten op basis van de wet van Okun. Kennelijk is de structurele groei in de VS nog steeds ongeveer 3% en is de groei hoger als de werkloosheid daalt.
De uitleg van ons via de Kondratieffgolf is dat we in de opgaande fase zitten waar groei betrekkelijk hoog is en dat de kredietcrisis hier niet veel aan veranderd heeft in de VS. De opgaande trend is belangrijker dan de tegenslag door de kredietcrisis.
Dat is precies het tegenovergestelde van de jaren twintig in de VS waar de trend van de Kondratieffgolf naar beneden ging (dat was beter zichtbaar toen in Duitsland en Engeland) en een en ander in de depressie van de jaren 30 extra gecorrigeerd werd.
Nu zitten we in een voorspoedfase, vooral in opkomende landen maar in mindere mate ook in diverse westerse landen als de VS, Duitsland, Scandinavië, Canada en Australië.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten