Op het dieptepunt van de lange rente van ongeveer 2,5% voor de 30jaar swaprente zag alles er pikzwart uit. Op die rente zouden de pensioenpremies met zo'n 30% verhoogd moeten worden om ze weer kostendekkend te maken. Je kon je rijk rekenen, dat je over een periode van 30 jaar nog meer rendement dan 2,5% zou behalen, maar dat was toch wel erg inprudent. Als je de rentes en aandelenrendementen van de afgelopen tien jaar doortrekt, dan komt de rente onder nul en worden er op de andere beleggingen verlies gemaakt, dus eigenlijk was die 2,5% al een onverantwoord hoog rendement om mee te rekenen. Op die rente van 2,5% waren de verplichtingen ontzettend veel waard. Ondanks de flink gestegen waarde van de beleggingen waren de verplichtingen plotseling weer veel hoger gewaardeerd dan de beleggingen.
Vanaf maart 2009 waren de beleggingen sneller in waarde aan het stijgen dan de verplichtingen, maar dankzij de Euro staatsleningencrisis werd dat herstel in de knop gebroken. Bijna alle pensioenfondsen hadden herstelplannnen bij DNB moeten inleveren en tot mei 2010 liepen de beleggingen zo goed dat de meeste fondsen voor liepen op hun herstelplan.
Toen klapte de rente korte tijd totaal in elkaar en liepen de fondsen ineens weer flink achter op hun herstelplan. Deze kortstondige rentefluctuaties waren reden genoeg om pensioenfondsen te dwingen de realiteit van het moment goed onder ogen te zien en eens goed te gaan denken aan afstempelen van de verplichtingen. Bij diverse fondsen ging het helaas verder dan alleen denken en moest men inderdaad aankondigen te gaan afstempelen.
Over het drama van de lage rente viel het drama van de gestegen levensverwachtingen heen. Dat betekende nog eens een opwaardering van de waarde van de verplichtingen met 4 tot 10%. In de komende jaren zijn verdere tegenvallers te verwachten, omdat de stijging van de verwachte levensduur hoogst waarschijnlijk sneller zal gaan dan de actuarissen nu hebben gepland (ze denken ruwweg (in werkelijkheid is een en ander wat gesophisticeerder) dat we elke ongeveer 15 jaar een extra levensjaar erbij krijgen, maar naar onze schatting zal dat elke ongeveer 6-7 jaar een extra jaar opleveren; d.w.z. tel uit je verlies).
Ondertussen is de 30jaar swaprente met een procent gestegen tot 3,5% (toch goed voor een afwaardering van de waarde van de verplichtingen met zo'n 15-20%), zijn de beurzen lekker hersteld en zijn de dekkingsgraden flink gestegen.
Het FD meldt (http://www.fd.nl/artikel/21013526/pensioen-valreep-veilig) dat het ABP weer op 105% staat en PGGM op 108% (na correctie sterftetafels 102%). Dat klinkt al heel wat beter dan vooraan in de 90%. Bijna alle pensioenfondsen lopen ineens weer voor op hun herstelplan.
Ik denk dat de 30 jaar swaprente volgend jaar minstens naar 4% gaat en in de jaren daarna minstens ook de 5% gaat aantikken. De hoge wereldwijde groei zal zorgen voor een doorgaand winstherstel, waardoor wereldwijd de aandelenbeurzen zullen stijgen (misschien dat enkele PIGS aan het spit geregen worden, maar die leggen weinig gewicht in de schaal, dat in tegenstelling tot een bull). Credits zullen dan ook gewoon hun rente blijven betalen. Huren gaan stijgen nu er niets meer geboouwd wordt en dat is goed voor beleggers in onroerend goed. Kortom, pensioenfondsen gaan naar hogere dekkingsgraden, zelfs als ze maar weinig risico nemen. Als ze geen risico nemen dan gaat dat herstel uiteraard niet lukken, dus die discussies dat pensioenfondsen moeten worden omgevormd tot spaarpotten tegen een vaste rente van afgerond 0% moeten wel verstommen en geen wet worden, zelfs als de PVV dat zou willen.
Voor 2010 was afstempelen het belangrijkste nieuwe woord in de pensioencrisis, in 2012 wordt dit bijstempelen zo verwacht ik (maar kan ik helaas niet garanderen). Dan gaan we natuurlijk onmiddellijk zeuren over indexatie van pensioenen, want daar hebben we tenslotte ook recht op.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten