Op zijn ontdekkingsreis over de eurostaatsleningencrisis heeft Michael Lewis Ierland aangedaan (http://www.vanityfair.com/business/features/2011/03/michael-lewis-ireland-201103?currentPage=all). Ik heb al eerder over de escapades van Lewis in Griekenland geblogd. Dat verhaal in Vanity Fair was al lang, dat over Ierland nog heel wat langer (13.000 woorden, ongeveer 26 keer het maximum wat een blogpost mag zijn volgens The Reformed broker).
Ierland heeft heel wat ellende gekend en daarom daalde de bevolking van Ierland na de hongersnood van de misoogsten rond 1842 van 8 miljoen naar 1,5 miljoen. Ierland was veel armer dan de rest van West Europa toen ineens rond 1980 een enorme groeispirt Ierland zelfs rijker maakte dan bijna elk West Europees land.
De Keltische tijgers lieten een groei zien die boven die van Aziatische tijgers uitkwam.
Ierland heeft de laatste eeuw geen normale tijden gehad: het ging ongelooflijk slecht (meestal) of ongelooflijk goed (1985-2006). Men weet niet hoe men terug moet komen naar de normale tijden. Ierland gaat nu in razend tempo door een heel belabberd Japanscenario.
Onroerend goed prijzen gingen door het dak na 1995 (maal 5 gingen de prijzen)en Ierse banken financierden dat roekelozer en roekelozer (totdat ze halveerden). Ook buiten Ierland waren de Ierse financials nog suffer dan Duitse Landesbanken met verschaffen van leningen en kopen van "beleggingen". De ontwikkeling van onroerend goed ging in Ierland nog veel wilder dan in andere landen met als gevolg dat op de schulden nog veel meer moe(s)t worden afgeschreven.
Het financiële stelsel van Ierland werd daardoor veel te groot. Toen Ierland door de Kredietcrisis richting normale huizenprijzen moest gaan, ging dat fout voor het bankwezen. Na de nodige struisvogelpolitiek werd de Ierse regering dat ook wel duidelijk en tot verrassing van vele beleggers in Ierse bankschulden ging men in 2010 ineens alle bankschulden zo ongeveer garanderen (in 2008 deed men dat met de deposito's). Om duistere redenen waren de Ierse banken goed door de stress tests gekomen en dat verleidde de Ierse regering tot onbezonnen garanties. Waar tot die daad Ierse staatsleningen als behoorlijk veilig werden gezien, was het plotseling duidelijk dat alle Ierse schulden ineens dubieuze leningen waren.
In Ierland hang je als je je leningen niet betaalt: je bent persoonlijk aansprakelijk. Dus al die onroerend goed speculanten, particulieren met te hoge hypotheken werden in rap tempo straatarm. In de VS hebben de speculanten dat beter geregeld, zij sluizen een deel veilig weg en zijn bijna nergens voor aansprakelijk. Huiseigenaren leveren de sleutel in en weg is de schuld.
Wij domme Europeanen hebben dat niet zo goed geregeld en roken nu een zware pijp.
Het verhaal van Lewis heeft me ineens overgehaald om toch maar de hypotheekaftrek in Nederland voor eeuwig te laten doorlopen met enkele verbeteringen zoals een jaarlijkse aflossing van de hypotheekschuld zodat na 30 jaar het huis echt van jou is. Als je gaat sollen met de onroerend goed markt, dan kan je welvaart totaal instorten. Dat risico moet je niet nemen. Je kunt je beter wapenen met een beleid dat mensen niet te veel schuld op zich nemen. In Nederland is het gevaar voor de economie niet zo groot als in Ierland of Spanje, omdat de bouw in Nederland klein is, we bouwen haast geen nieuwe huizen meer. Dat zorgt ook dat we in Nederland geen Iers/ Spaanse toestanden krijgen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten